გამოფენა

გამოფენა
        ,,მე არ ვიცი მხატვრობაზე უდიდესი ფილოსოფია”...
                                                           შალვა ქიქოძე
   

          მე-20 საუკუნის მოდერნისტული მხატვრობის ერთ-ერთი გამორჩეული წარმომადგენელი შალვა ქიქოძე, თავისი მაღალმხატვრული ნამუშევრებით ცნობილია არამარტო  საქართველოში, არამედ მთელ მსოფლიოში. მის მიერ შესრულებული ფერწერული, გრაფიკული და სცენოგრაფიული ნამუშევრები  არაერთხელ გამხდარა დამთვალიერებლთა აღფრთოვანებისა და მოწონების საგანი. სახელგანთქმული მხატვრის ცნობილი ნამუშევრებია: ,,ხევსურეთი’’, ,,გურული ქალი დოქით ხელში’’, ,,აჭარელი ჩადრიანი ქალები’’, ,,ლუქსენგურგის ბაღი’’ და პარიზის ცხოვრების სცენები. შალვა ქიქოძის პირველი გამოფენა თბილისში, 1928 წელს   გაიმართა.
         

  ბიოგრაფიული შტრიხები...
  

     გასული საუკუნის, 10-20 წლების გამოჩენილი მხატვარი  შალვა ქიქოძე 1894 წლის, 27 მაისს დაიბადა, ოზურგეთის მაზრის სოფელ ბახვში. 1902 წელს შევიდა თბილისის სათავადაზნაურო გიმნაზიაში, ხოლო 1914 წქელს, მოსკოვის იურდიულ ფაკულტეტზე ჩაირიცხა. პროფესიული განათლება კი, მოსკოვის ,,ფერწერის, ქანდაკებისა და ხუროთმოძღვრების’’ სასწავლებელში მიიღო. იმ პერიოდში, იგი აქტიურად იყო ჩაბმული თეატრალურ ცხოვრებაში, მუშაობდა ჟურნალის  ილუსტრადორად და თეატრ-კაბარეს ფარდის მხატვრული გაფორმების ავტორად. თბილისში დაბრუნების შემდეგ, იგი თანამშრომლობდა ქართულ პერიოდულ გამოცემებთან და თეატრებთან, აფორმებდა სპექტაკლებს. ამავე დროს, ფსევდონიმით ,,შჰალიკო’’ მეგობრულ შარჟებსა და კარიკატურებს აქვეყნებდა პერიოდულ გამოცემებში. მოგვიანებით კი, პროფესიული სრულყოფისთვის საფარნგეთში გაემგზავრა, რაშიც მას მაშინდელი მთავრობა და ,,ქართველ ხელოვანთა საზოგადოება’’ დაეხმარა. სწორედ, პარიზში შეიქმნა მხატვრის გამორჩეული ნაწარმოებები, რომლებიც ლადო გუდიაშვილისა და დავით კაკაბაძის ნაწარმოებებთან ერთად ,,ლა ლიკორნ’’-ის
      სამწუხაროდ,  შალვა ქიქოძე სამშობლოში ვეღარ დაბრუნდა. 27 წლის ნიჭიერი ქართველი მხატვარი ფრაიბურგში გარდაიცვალა. მხატვრის მეგობრებმა და ნათესავებმა მისი მემკვიდრეობა, პარიზიდან სამშობლოში ჩამოიტანეს.
            გალერეასა და ,,დამოუკიდებელთა სალონში’’ გამოიფინა. ქართველი მხატვრების ნაწარმოებები, ფრანგული პრესის ყურადღების ცენტრში მოექცა.

  გამოფენა  ასი წლის შემდეგ...
   
     ახლახანს, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის, დიმიტრი შევარდნაძის სახელობის ეროვნულ გალერეაში გაიხსნა გამოჩენილი მხატვრის 120 წლის იუბილისადმი მიძღვნილი გამოფენა და გაიმართა წიგნი- ალბომის პრეზენტაცია ,,შალვა ქიქოძე 120’’.
    საგულისხმოა, რომ შალვა ქიქოძის პერსონალური გამოფენა, ასწლიანი პაუზის შემდეგ, პირველად გაიმართა, სადაც გამოფენილ ნამუშევართა უმეტესი ნაწილი, ქართულმა საზოგადოებამ პირველად იხილა.
    ექსპოზიციაზე, წარმოდგენილია მხატვრის 300-მდე ფერწერული და გრაფიკული ნამუშევარი, წიგნის ილუსტრაცია, ქართველ და უცხოელ ხელოვანთა შარჟი, ჩანახატი, პოლიტიკური კარიკატურა. ასევე, მის მიერ შესრულებული, ახლად მიკვლეული ვიტრაჟის ამსახველი ფოტო-მასალა, დაკარგული ნამუშევრების სტენდი, მხატვრის ცხოვრების ამსახველი დოკუმენტაცია და საარქივო მასალა.

     ორგანიზატორების თქმით, გამოფენის მიზანია საზოგადოებას ამომწურავი ინფორმაცია მიაწოდოს ქართველ ხელოვანზე, რომლის მემკვიდრეობა მოიცავს არამარტო მხატვრობას, არამედ წერილებს თანამედროვე ქართულ ხელოვნებასა და მის მომავალზე, პარიზულ და ზოგადად, ევროპულ კულტურაზე, საქართველოსა და ევროპის პოლიტიკურ ვითარებაზე.
     გამოფენაზე, დამთვალიერებელს შეუძლია იხილოს ამონარიდი შალვა ქიქოძის მიმოწერიდან, იმდროინდელ ცნობილ და მისთვის ახლობელ ქართველ მოღვაწეებთან, მათ შორის დიმიტრი შევარდნაძესთან, ვიქტორ ნოზაძესთან, გერონტი ქიქოძესთან და სხვებთან.

     შალვა ქიქოძის  მონოგრაფიის ავტორები და გამოფენის ორგანიზატორები  არიან ხელოვნებათმცოდნეები:   მაია ციციშვილი, ირინე აბესაძე და ნინო ჭოღოშვილი.

   ირინე აბესაძე: შალვა ქიქოძე, მეოცე საუკუნის დასაწყისის, ქართველ მხატვართა ერთ-ერთი საინტერესო წარმომადგენელია, რომელიც იმდროინდელ მსოფლიო ტენდენციებს სრულად იზიარებდა. გამორჩეული და განსხვავებულია  მისი ხელწერა, ხედვა. იგი, სხვა ცნობილ მხატვრებთან ერთად, ქმნიდა ქართულ ავანგარდს. ჩვენ უნდა ვიამაყოთ შალვა ქიქოძის  მრავალფეროვანი შემოქმედებით.
     გამოფენის ფარგლებში,  ბავშვებისთვის დაგეგმილია საგანმანათლებლო პროგრამები და საჯარო ლექციების ჩატარება.  დამთვალიერებლებს ექსპოზიციის ხილვა  10 თებერვლამდე შეეძლებათ.

                                                მზია გოგოძე
   

29-ე ბაგა-ბაღი

ბავშვებს ხიბლავს ეს ზღაპრული  სამყარო

  - არაჩვეულებრივი წესრიგი, სისუფთავე, კომფორტი და რაც მთავარია, მომავალ თაობაზე განსაკუთრებული ზრუნვა, მათი სანიმუშო მოქალაქეებად აღზრდა - ეს გახლავთ დევიზი თბილისის 29-ე საბავშვო ბაგა-ბაღისა, რომელიც ყოველთვის დისციპლინით გამოირჩევა და მაღალ შედეგებზეა ორიენტირებული. ბაღში შესვლისთანავე იგრძნობა მზრუნველი ხელმძღვანელის ხელი. ეზო მოპირკეთებული და დამშვენებულია ლამაზი ყვავილებით თუ სათამაშოებით. საბავშვო ოთახები და დერეფნები ისეა მორთულ-მოკაზმული თვალსაჩინოებებით, თავი ზღაპრულ სამყაროში გეგონებათ. ინფრასტრუქტურაზე საუბრით თავს არ შეგაწყენთ, იგი აბსოლუტურად მოწესრიგებულია, დამონტაჟებულია ცენტრალური გათბობის სისტემა...ერთი სიტყვით, ბაღში ყველანაირი პირობაა შექმნილი იმისთვის, რომ პატარებმა თავი ბედნიერად და კომფორტულად იგრძნონ. 29-ე ბაგა-ბაღს სათავეში უდგას ღვაწლმოსილი პიროვნება, თავისი საქმის კარგი მცოდნე ლალი ნოზაძე. იგი, უკვე 35 წელიწადია ბაღში მოღვაწეობს და ვინ მოთვლის რამდენი თაობის აღმზრდელია. არის 4 შვილის დედა და 13 შვილიშვილის ბებია, ამიტომაც კარგად ესმის ბავშვის ფსიქოლოგია და დიდი რუდუნებით და სიყვარულით ემსახურება პედაგოგის ამ საპატიო პროფესიას. საამაყოა ის ფაქტი, რომ ქალბატონი ლალი გახლავთ ცნობილი მოჭიდავის, მსოფლიო ჩემპიონის რამაზ ნოზაძის დედა. ქალბატონმა ლალიმ თავდაპირველად აღმზრდელად დაიწყო

მუშაობა, იყო პროფკავშირის თავმჯდომარე და სანიმუშო მუშაკი, ამიტომაც აირჩიეს ბაღის ხელმძღვანელად. და უკვე, 31 წელიწადია ბაღის დირექტორია და ჩინებულად უძღვება მასზე დაკისრებულ მოვალეობას. ამ ხნის მანძილზე, გასახსენებელიც ბევრი აქვს და მოსაყოლიც... იყო ბედნიერი წუთებიც და მძიმე დღეებიც... მაგრამ იგი, მაინც მყარად იდგა, მუხლჩაუხრელად შრომობდა, ძალ-ღონეს არ იშურებდა, რათა მოპოვებული ავტორიტეტი შეენარჩუნებინა და ღირსეულად გაეგრძელებინა ბაღის ტრადიციები.
            ლალი ნოზაძე: ძალიან მიყვარს ჩემი საქმე და ვთვლი, რომ ბაღი ჩემი მეორე ოჯახია. მიყვარს თითოეული აღსაზრდელი და სულ ამას ვამბობ; როცა ისინი კარგად არიან, მეც ბედნიერი ვარ. ბავშვებისგანაც დიდ სითბოს ვგრძნობ და ეს მასულდგმულებს... ჩემი მუშაობის მანძილზე არაერთ სიძნელეს წავაწყდი, იყო გაჭირვების პერიოდი, მწირი დაფინანსება, რაც საკვებზეც არ გვყოფნიდა... ბაღი თბებოდა შეშის ღუმელით. ჩვენ გამოსავალს მაინც ვპოულობდით, ვაგროვებდით თანხას (შემოწირულობის სახით) და ერთიანი ძალისხმევით, მაინც ვახერხებდით პატარების კარგად გამოკვებას. დღეს კი, სულ სხვა ვითარებაა... გვერდში გვიდგას    საბავშვო ბაგა-ბაღების მართვის სააგენტოს ხელმძღვანელი თემურ თორდინავა, რისთვისაც მას დიდ მადლობას ვუხდით. ბაღში ყველაფერი მოწესრიგებულია. ბაღი გადატვირთულია. ბავშვთა რაოდენობის მატება ალბათ, იმან გამოიწვია, რომ ქვეყანაში მოიმატა შობადობამ და ასევე, იმითაც არის განპირობებული, რომ ბაღი უფასოა და კვებაც ძალიან კარგია, განსაკუთრებით, წელს, მენიუ მრავალფეროვანია, დაცულია კალორიულობა, ცილების და ცხიმების რაოდენობა. ბავშვი იღებს 1500 კალორიას. კვება ოთხჯერადია, არის რამდენიმე სახის საკვები: წვნიანი, სალათები, ხორციანი კერძები, გარნირი, დესერტი _ იოგურტი, ხილი _ ბანანი, ვაშლი, კომში და ა.შ. ვიღებთ მაღალი ხარისხის პროდუქტებს. დიდი ყურადღება გვაქვს თემურ თორდინავასგან, სწორედ მისი დახმარებით მოვაწესრიგეთ ეზო და დავამონტაჟეთ 25 სხვადასხვა სახის სათამაშო, რაც პატარებს ძალიან ახარებს და მშობლებიც მადლობას გვიხდიან. ბაღი აღჭურვილია ყველანაირი ინვენტარით, სათამაშოებით, სხვადასხვა ლიტერატურით. ბავშვებს აქვთ კარგი საძინებელი და თეთრეული. 4 ჯგუფი იძინებს. ბაღი ჩართულია სასკოლო მზაობის პროგრამაში და ყველანაირ პირობას ვუქმნი მათ სათანადო აღზრდა-განათლება მიიღონ. ვცდილობთ, არ ჩამოვრჩეთ მოვლენებს, განვაახლოთ სასწავლო პროცესი და ახალ-ახალი წიგნები შევიძინოთ.
    ბაღი დაკომპლექტებულია პროფესიონალი, მაღალკვალიფიციური კადრებით. რომლებსაც ერთმანეთთან მეგობრული და თბილი დამოკიდებულება აქვთ. და რაც მთავარია, კეთილსინდისიერად ასრულებენ თავიანთ მოვალეობას.გვყავს კარგი ფსიქოლოგი და ლოგოპედი, რომლებიც ამჟამად, სააგენტოს მიერ ორგანიზებულ ტრენინგებში მონაწილეობენ. დირექტორის მოადგილე _ გულნაზ შიუკაშვილი ახალი კადრია, მაგრამ თავისი საქმის მცოდნე და სკოლამდელი აღზრდის სფეროში ღრმად ჩახედული. არის მეგობრული და კომუნიკაბელური. ასევე, არ შემიძლია არ აღვნიშნო ჩვენი მეთოდისტის ნანა ღონიაშვილის ღვაწლი. იგი 22 წელია ბაღში მუშაობს და კარგი სპეციალისტია. აქ სრულიად ახალგაზრდა მოვიდა და დედამისმა (რომელიც ადრე გარდაიცვალა), საკუთარი შვილივით ჩამაბარა და ყოველთვის ვმფარველობ მას... განსაკუთრებით მინდა აღვნიშნო ჩვენი ექთნის _ ზოია ჭანკვეტაძის გულისხმიერება და სათუთი დამოკიდებულება პატარების მიმართ. ძალიან ენერგიულია და მუდამ ზრუნავს აღსაზრდელების ჯანმრთელობაზე, საბუთებიც მოწესრიგებული აქვს და ძალიან კომპეტენტურია. სამწუხაროდ, საბავშვო დაწესებულებებში ინფექციის გავრცელების შემთხვევებიც არის და ახლახან, მოხდა ცუდი ფაქტი, ჩუტყვავილას დიაგნოზით გარდაიცვალა ჩვენი აღსაზრდელი თინათინ მესხიძე (სამი წლის და შვიდი თვის), რომელიც თავის უფროსი დისგან დაინფიცირდა (იგი სკოლის მოსწავლეა). ჩვენ, ჯერ კიდევ, შოკში ვართ და მწუხარებას გამოვთქვამთ ამ ფაქტის გამო. ბაღში ჩატარდა სადეზინფექციო სამუშაოები და სწავლაც განახლდა. საქებარი სიტყვა უნდა ვთქვათ საქმეთა მწარმოებლის _ მაკა ჩხაიძის და სამეურნეო ნაწილის კოორდინატორის – ნინო ჭანკვეტაძის მისამართით, ისინი დიდი შემართებით აკეთებენ თავიანთ საქმეს. პატარებზე მზრუნველობით გამოირჩევიან ბაღის აღმზრდელები, ისინი სულ ცხრამეტნი არიან და ყველა ერთმანეთზე უკეთესია. ყველაფერს აკეთებენ იმისათვის, რომ პატარები სკოლაში მომზადებულები გაუშვან. დიდი მადლობა მინდა ვუთხრა ჩვენს მზარეულებს, რომლებიც ძალინ გემრიელ კერძებს ამზადებენ და დაუღალავად შრომობენ. ჩვენი ექთნის ინიციატივით, ყოველ სექტემბერში და მაისში ვწონით ბავშვებს და აღმოჩნდა, რომ ისინი აქ წონაში საგრძნობლად იმატებენ, რაც ნოყიერი საკვების შედეგია. აღსანიშნავია, მუსიკის მასწავლებლების: მაია მირიანაშვილის და მაია ბასოშვილის საქმიანობა, რომლებიც ყველანაირი ღონისძიების სულისჩამდგმელები არიან. ბაღში, ტრადიციულად იმართება ზეიმები. ახალი წესების თანახმად, ზეიმებზე მშობლები აღარ ესწრებიან. მართალია, ისინი ამ სიახლეს აპროტესტებენ, მაგრამ მათ გარეშე, ღონისძიებაზე პატარები, უფრო თავისუფლები და გახსნილები არიან..
ამჟამად კი, საახალწლო ზეიმისთვის ვემზადებით. უკვე სამი წელიწადია, სააგენტოს მიერ გადმორიცხული თანხით, ვიწვევთ ფიფქიას და თოვლის ბაბუას, რომელებიც პატარებს გემრიელ ნუგბარსაც ურიგებენ და მათ მშვენივრად ართობენ. ახლახან, ჩვენ მივიღეთ შეტყობინება სააგენტოდან, რომ 29 დეკემბრამდე, მოგვიტანენ საჩუქრებს პატარებისთვის საახალწლოდ. სააგენტოს გვერდში დგომა მნიშვნელოვანია და კიდევ ერთხელ, მადლობა მათ ამისათვის. მინდა გულისტკივილით აღვ¬ნიშნო ერთი ფაქტი, რომელიც ჩემი შვილის რამაზ ნოზაძის გულისთვის მოხდა _ ნაციონალების დროს... კონკრეტულად, რამაზის შელაპარაკება მოუვიდა გიგი უგულავასთან და ამის გამო, ამ უკანასკნელმა განიზრახა ჩემი სამსახურიდან გაშვება. შემოწმება გამოგზავნეს და ვერაფერი ხელჩასაჭიდი დარღვევა ვერ იპოვეს, მაგრამ მაინც გამათავისუფლეს... ეს ფაქტი გააპროტესტა მთელმა კოლექტივმა... შემდეგ, სასამართლოში სარჩელი შევიტანე, ამ პერიოდში ხელისუფლებაც შეიცვალა და მოსამართლე თამაზ ურთმელიძის განჩინებით, სამართალმა იზეიმა და ისევ დავბრუნდი ჩემს სამსახურში. ბავშვები ძალიან მიყვარს და ვთვლი, რომ ისინი ჩემთვის შვილებივით არიან. მათ ტრადიციულად, ყოველდღე მოვიკითხავ ხოლმე და ყველას ვეალერსები. ბევრი მათგანი, უკვე ჩემი აღზრდილის შვილიშვილია. საკუთარი შვილები და შვილიშვილებიც აქ აღვზარდე და ამ ბაღის გარეშე სიცოცხლე ვერ წარმომიდგენია. ჩემს თანამშრომლებს ხშირად ვახსენებ მარკესის სიტყვებს: ,,ადამიანს უნდა მოეფერო სანამ ცოცხალია და სანამ გვერდში გიდგას, თორემ, როცა მოკვდება, მერე სინანული ძალიან გვიანი იქნება''. ყველას მოუწოდებ, გვიყვარდეს ერთმანეთი, მოვეფეროთ ერთმანეთს, თუ გვინდა, რომ ჩვენი ქვეყანა ფეხზე დადგეს, გაძლიერდეს და პირობები შევუქმნათ მომავალ თაობას, უკეთეს გარემოში ეცხოვროთ.

    ლალი ნოზაძე დიდი ავტორიტეტით სარგებლობს არამარტო თავის თანამშრომლებში, არამედ მთელ სკოლამდელი აღზრდის სისტემაში. მას იცნობენ და აფასებენ. ქალბატონ ლალის ვუსურვებთ ჯანის სიმრთელეს, სულის სიმხნევეს, ხანგრძლივ მოღვაწეობას და კიდევ არაერთი თაობის აღზრდას. მასთან ერთად ბაგა-ბაღის ყველა ბინადარს ვულოცავთ შობა-ახალ წელს!

                 მზია გოგოძე

გაზეთი ,,სახალხო განათლება+''
23 დეკემბერი 2015 წელი

განათლების რეფორმა

                          

რა ხდება               უნივერსიტეტში?
  
   ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისი სახელმწიფო უნივერსიტეტში არსებულ მდგომარეობაზე, ჩატარებულ რეფორმასა და პრობლემებზე გვესაუბრება არნოლდ ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის სამეცნიერო საბჭოს თავჯდომარე, ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი  გიორგი გოგოლაშვილი.

   -უნდა აღინიშნოს, რომ სახელმწიფო უნივერსიტეტმა  ბოლო ათწლეულში, ძალიან მძიმე პერიოდი გაიარა. დედაუნივერსიტეტის ისტორიაში, იყო ერთი მძიმე პერიოდი - გასული საუკუნის ოციანი წლების ბოლოს და ოცდაათიანი წლების დასაწყისი და მეორე იყო ათიოდე წლის წინათ  - 2004 წლიდან 2013 წლამდე. მოგეხსენებათ, რომ 2013 წელს, უნივერსიტეტში ჩატარდა რექტორის არჩევნები, სადაც  რექტორის თანამდებობაზე კენჭს იყრიდა რანდენიმე კანდიდატურა. წინასაარჩევნო პერიოდი საკმაოდ კარგად წარიმართა და ჩატარდა გამოკითხვა პროფესორ-მასწავლებლებისა თუ საზოგადოების.. საბედნიეროდ,  წინასწარი გამოკითვის შედეგები და რეიტინგების პასუხები იყო ისეთი, რაც აჩვენა არჩევნებმა. რექტორის თანამდებობა კი, დაიკავა პროფესორმა ვლადიმერ პაპავამ. მინდა გითხრათ, რომ იმ პერიოდში, პროცესების შორიდან მაყურებელი გახლდით, რადგან 2006 წელს მე და ჩემმა გუნდმა, პროტესტის ნიშნად დავტოვეთ უნივერსიტეტი, მაშინდელ ხელმძღვანელობასთან ცუდი ურთიერთობის გამო. სამწუხაროდ, იმ პერიოდში უნივერსიტეტი ნორმალური განვითარების კალაპოტიდან იყო ამოვარდნილი. იმჟამინდელი ხელმძღვანელობა  აკეთებდა იმას, რაც მათ სურდათ თავიანთი მიზნებისთვის და არა იმას, რასაც მოითხოვდა კანონმდებლობა. ჩვენი ვიბრძოდით იმისთვის, რომ რეფორმა მოქცეულიყო კანონის ფარგლებში, რისთვისაც  ხელისუფლებამ დაგვიპირისპირა ყველანაირი ძალა _ პოლოცია, სასამართლო, პროკურატურა და ა.შ. თუმცა, საბოლოოდ, მათ თავიანთი გაიტანეს. წინა პერიოდში,  სამი არჩევნები ჩატარდა - აკადემიურ თანამდებობებზე (2006, 2009 და 20112 წებში), რომლებიც დიდი კანონდარღვევით წარიმართა და უმაღლესი სასწავლებელი გაივსო იმ კონტიგენტით, რომელიც არ არის უკეთესი ვარიანტი დღევანდელი უნივერსიტეტის. 2013 წლის არჩევნების შემდეგ კი, გაგვიჩნდა იმედი, რომ რექტორი ნორმალურად მიხედავს უნივერსიტეტს.

-ბატონო გიორგი, დღეს რა მდგომარეობაა უნივერსიტეტში?

 -აშკარად შეიმჩნევა პროგრესი, მაგალითად, კომუნიკაცია გაცილებით უკეთესია - რექტორატსა და სტუდენტობას, რექტორატსა და საზოგადოებას შორის. ამჟამად, შესაძლებელია საკითხების დასმა, მასზე მსჯელობა და შესაძლებლობის ფარგლებში სწორი გადაწყვეტილების მიღება. 
თუმცა, როცა ჩვენ და საზოგადოებას გვაქვს პრეტენზია, უკანონოდ მოსული კაცი ისევ თუ გააგრძელებს თავის საქმიანობას, მაშინ რეფორმა რაში მდგომარეობს და პროგრესი რა არის? ჩვენ ის ადამიანები, რომლებიც თავის დროზე ვიბრძოდით უნივერსიტეტის გადარჩენისთვის, მოვითხოვდით, რომ გარდამავალი პერიოდი დაწესებულიყო.

 -კონკრეტულად, რას გულისხმობთ?

  -წინა პერიოდში, უნივერსიტეტი გადააკეთეს კერძო სამართლის იურიდიულ პირად, შემდეგ ამაზე ატეხილმა ამბებმა მიუსწრო დროზე და უნივერსიტეტს დაუბრუნეს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის სტატუსი. ამ პერიოდში, იყო შესაძლებლობა ჩატარებულიყო ადმინისტრაციული თუ აკადემიური რეფორმა,შექმნილიყო  დროებითი მართველობა  და ამ გარდამავალ პერიოდში  მომხდარიყო გამოსწორება იმისა, რისი შესაძლებლობაც იქნებოდა მოსახერხებელი. მაგრამ,  შემდეგ 2013 წელს, როცა გამოიცა პრემიერ მინისტრის განკარგულება – (საჯარო სამართლის იურიდიულ პირად გადაკეთების შესახებ), იქ ჩაიწერა ერთ-ერთი პუნქტი ასეთი, რომ უნივერსიტეტში კონკურსით გასული პიროვნებები თავიანთ საქმიანობას გააგრძელებენ კონკურსის გასვლის ვადამდე. ეს კი, თავისთავად გამორიცხავდა რომელიმეს გაშვებას, რადგან კანონი მის მხარესაა. ასე რომ, რექტორს  ამ შემთხვევაში ხელ-ფეხი აქვს შეკრული... ახლა არის ძალიან დიდი ბრძოლა იმისათვის, რომ უნუვერსიტეტმა მოიპოვოს განსაკუთრებული სტატუსი.

 - უნუვერსიტეტისთვის რას ნიშნავს განსაკუთრებული სტატუსის მინიჭება?

 -სამწუხაროდ, უნივერსიტეტი დღეს, მხოლოდ სტუდენტების გადახდილი თანხით არსებობს და მას არა აქვს სახელმწიფოსგან არცერთი თეთრით დაფინანსება, მე არ ვგულისხმობ იმ სამეცნიერო კვლევით ინსტიტუტებს, რომელიც მას მექანიკურად მიაწებეს. არადა, ყველა ქვეყანა არსებობს სახელმწიფო უნივერსიტეტი, რომელსაც სახელმწიფო აფინანსებს ან 100 და ან 50 პროცენტით. ამიტომ,საქართველოში აუცილებელია კანონმდებლობის შეცვლა, რათა დედაუნივერსიტეტი იყოს სახელმწიფო დოტაციაზე და არ იყოს დამოკიდებული მისი ბედი რომელიღაც ჩინოვნიკზე. ახლა, სწორედ ამისთვის მიდის ბრძოლა...
აღსანიშნავია, რომ ბოლო დროს, უნივერსიტეტში ბევრი საინტერესო რამ გაკეთდა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 2006 წელს უნივერსიტეტი ბევრმა ღირსეულმა პიროვნებამ დატოვა და ბევრი მათგანი,  მხოლოდ პენსიის იმედად არის დარჩენილი. ჩვენმა ორგანიზაციამ რექტორის  - აქტიური მხარდაჭერით, შეძელო მოემზედებინა კანონპროექტი და შემდეგ,  პარლამენტმა მიიღო კანონი: ,,ღირსეული პიროვნებების სოციალური ანაზღაურების შესახებ’’, ეს გახლავთ სოციალური კანონ-პროექტი და ის პიროვნებები, რომლებიც უნივერსიტეტში გარკვეული წლები მუშაობდნენ, აქვთ დამხურება და დღეს არანაირი სამსახური არ გასჩნიათ, 2016 წლის იანვრიდან  ყოველთვიურად, უნივერსიტეტის ბიუჯეტიდან გარკვეულ თანხას მიიღებს. უკვე მიმდინარეობს განცხადებების მიღება, შექმნილია კომისია და უნივერსიტეტმა თავისი შესაძლებლობიდან გამომდინარე, გარკვეული თანხა გამოყო. ასე რომ, უნივერსიტეტი პატივს მიაგებს თავის ღირსეულ პიროვნებებს.

 -სამწუხაროდ, წლების წინ, თსუ-ში არაერთი კლასიკოსის კაბინეტი დაიხურა, რომელთა აღდგენა ალბათ, შეუძლებელია? 

 -სამწუხაროდ ასეა, ერთ დღეში შეიძლება დაიხუროს ასი კაბინეტი, მაგრამ ერთი კაბინეტის აღდგენას მერე წლები სჭირდება, რადგან დანგრევა ძალიან იოლია. თუმცა, ამ მხრივაც გაკეთდა ბევრი რამ და უკვე აღდგა ვაჟა-ფშაველას კაბინეტი, მომავალი წლისთვის კი, იგეგმება რუსთაველის კაბინეტის აღდგენა და ასე, ნელ-ნელა მიდის პროცესი.  უნივერსიტეტში, ადრე თუ იყო ცარიელი სივრცე და ჯვახიშვილის სურათიც კი არ ეკიდა რექტორის კაბინეტში, დღეს ასე არ არის და ფოიეში ისევ  დაიდგა  ღვაწლმოსილი  ადამიენების ბიუსტები.

 - სასწავლო პროცესში რა სიახლეებია?

 -მთავარი და არსებითი, სწორედ სასწავლო ნაწილში ცვლილებების შეტანაა და ამასაც ნელ-ნელა ალბათ, შევძლებთ... რეიტინგების მიხედვით, ჩვენი უნივერსიტეტი მსოფლიო მასშტაბით, წინ წამოიწია, მაგალითად, თუ იყო მესამე ათასეულში, ახლა უკვე პირველ ათასეულში გადმოვიდა. ეს ყველაფერი კი, საერთაშორისო პუბლიკაციების და საერთაშორის პროექტების და  იმ მიღწევების დამსახურებაა, რაც სასწავლო და სამეცნიერო დარგში განხორციელდა.
დღეს არსებობს კიდევ ერთი პრობლემა..  მაგალითად, ადრე ერთ ლექტორზე მოდიოდა 5 და ზოგ ფაკულტეტზე, 10 სტუდენტი, ეს არის საერთაშორისო სტანდარტი. ჩვენთან, როცა განხორციელდა შემცირება  2006 წელს, მაშინ თანამშრომლებიდან დატოვეს, მხოლოდ, ერთი მეხუთედი და ახლა, თანაფარდობა სტუდენტსა და ლექტორს შორის არის  - ერთი ოცდაათზე. ამიტომაც, ამჟამად, უნივერსიტეტში არის მოწვეული სპეციალისტების დიდი რაოდენობა. სასწავლო პროცესი რომ ნორმალურად წარიმართოს, ამისათვის თანაფარდობა უნდა შემცირდეს, თუმცა, შტატების გაზრდას თანხები ესაჭიროება.. ამიტომ, უნდა მიენიჭოს თსუ-ს განსაკუთრებული სტატუსი, რათა დაემატოს სახელმწიფო დაფინანსება და გაიზარდოს პროფესორ-მასწავლებელთა შტატი. ასე რომ, ხელისუფლების ყურადღებაა საჭირო..

 -ბატონო გიორგი,  ახლახან, თქვენ სახელმწიფო უნივერსიტეტმა ქართველოლოგიის დარგში, იაკობ გოგებაშვილის სახელობის სამეცნიერო პრემია მოგანიჭათ, გილოცავთ და თუ შეიძლება გიამბეთ ამის შესახებ?

 -უნივერსიტეტი როცა შეიქმნა, მაშინ განისაზღვრა, რომ პრიორიტეტული უნდა ყოფილიყო ქართველური მეცნიერებები .. ასე ფიქრობდა მაშინდელი რექტორი პეტრე მელიქიშვილი...  ამჟამინდელმა რექტორმა - ვლადიმერ პაპავა, მრჩეველთა საბჭოს გადაწყვეტილებით, დაარსა ქართველური მეცნიერებების ხელშეწყობისათვის ორი პრემია: ივანე ჯავახიშვილის სახელობის პრემია ქართველოლოგიის დარგში – უცხოელი სპეციალისტებისსათვის, რომელიც გაიცემა ორ წელიწადში ერთხელ,ლუწ წლებში, შარშან ის მიიღო ცნობილმა გერმანელმა მეცნიერმა: ჰაინც ფერნიხიმ, ხოლო მეორე, იაკობ გოგებაშვილის სახელობის პრემია კი, გაიცემა კენტ წლებში, რომელიც მიენიჭება ქართველ სპეციალისტს. აღნიშნული პრემიების დაარსება მნიშვნელოვანია ქართველოლოგიური დარგების განვითარებისათვის. წლეულს პირველად გამოცხადდა გოგებაშვილის პრემია და ენათმეცნიერების ინსტიტუტმა წარადგინა, ჩემი ბოლო წლებში გამოცემული სამი წიგნი: ,,სიბრძნე იაკობისა’’, ,,ქართული სალიტერატურო ენის ნარკვევები’’ და ,,ქართული ენის შესახებ სამეცნიერო პოპულარული ნაშრომი’’. კომპეტენტურმა ჟიურიმ დიდი პატივი დამდო და მე გავხდი იაკობ გოგებაშვილის სახელობის პირველი ლაურეატი, რაც ჩემთვის დიდი პატივია.

                       ესაუბრა მზია გოგოძე


    ჟურნალი ,,მედიატორი''  2015 წ.

მედიცინა

                                                       ,,ჰეპა პლიუსი’’ იუბილარია

   C ჰეპატიტით დაავადებული ადამიანების თვითორგანიზაცია ,,ჰეპა პლიუსი’’ თბილისში, 5 წელიწადია, რაც შეიქმნა და მისი მიზანია: აღნიშნული ვირუსით დაავადებულ პაციენტებზე ზრუნვა,  დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის ხელმისაწვდომობა, საზოგადოების ინფორმირებულობა, ზიანის შემცირება და სხვა.

   მანანა სოლოღაშვილი ფსიქოლოგი,  არასამთავრობო ორგნიზაციის ხელმძღვანელი: ,,ჰეპა პლიუსი’’ C ჰეპატიტით ინფიცირებულ პაციენტთა პირველი თვითორგანიზაციაა, რომლის საქმიანობის ძირითადი სფეროა: წამალდამოკიდებულებებთან მუშაობა  - ზიანის შემცირების პრინციპებით.

   საგულისხმოა, რომ თავისი არსებობის მანძილზე ,,ჰეპა პლიუსი’’ არაერთ პაციენტს დაეხმარა. ორგანიზაციის წარმომადგენლები კი, ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელის ადვოკატირების ჯგუფთან ერთად, აქტიურად მონაწილეობდნენ C ჰეპატიტის ხელმისაწვდომი მკურნალობის და დიაგნოსტიკის  (ადვოკატირების) სფეროში.  წლების განმავლობაში, პაციენტთა თემი ცდილობს C ჰეპატიტი წარმოჩინოს - როგორც პრობლემა და ამისათვის, პროტესტის სხვადასხვა ფორმას, საინფორმაციო კამპანიებს და მასობრივ ღონისძიებებს იყენებს. შედაგად კი, მათ ათასობით პაციენტის მობილიზება შეძლეს და C ჰეპატიტი გახდა ცნობადი პრობლემა, რომლის უგულებელყოფაც მთავრობას არ შეეძლო. მავრობამ კი, პაციენტთა მკურნალობის თაობაზე პოლიტიკური ვალდებულება აიღო.
  აღსანიშნავია, რომ დღეს, C ჰეპატიტის მკურალობის ხელმისაწვდომობა, სამთავრობო და არასამთავრობო სექტორის კოორდინირებული მუშაობის შედეგია.

  ამირან გამყრელიძე, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი:  C ჰეპატიტის ელიმინაციის სახელმწიფო პროგრამის,  პირველი ეტაპის ღონისძიებებში  5 ათასზე მეტი პაციენტია ჩართული. შედეგებით კმაყოფილი ვართ და ამჟამად, 40-ზე მეტმა ადამიანმა დაასრულა მკურნალობა. უკვე ხელმოწერილია მეორე ხელშეკრულებაც და მალე შემოვა საქართველოში ახალი მედიკამენტები, შედეგად კი, 20 ათასი ავადმყოფი განიკურნება. აუცილებელია, ქვეყანაში ყველა ადამიანმა იცოდეს თავისი სტატუსი, არის თუ არა ის ც ჰეპატიტის მატარებელი. ლაბორატორიები  აღჭურვილია შესაბამისი აპარატურით და ამ ეტაპზე,  8 ათასამდე ადამიანმა გაიარა სკრინინგი, მაქსიმალური შედეგის მისაღწევად, აუცილებელია თითოეულმა მოქალაქემ ჩაიტაროს გამოკვლევა... ჯანდაცვის სამინისტროს ინიციატივით, უნდა გამკაცრდეს მონიტორინგი სილამაზის სალონებში, რადგან ასეთ დაწესებულებებში  ვირუსის გადაცემის დიდი საშიშროებაა. აღნიშნულ ინიციატივას, მხარი უნდა დაუჭიროს საზოგადოებამაც...
        ახლახანს, დაავადებათა კონტროლის და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ეროვნული ცენტრში, ორგანიზაცია ,,ჰეპა პლიუსი’’-ს  5  წლისთავთან დაკავშირებით, საიუბილო ღონისძიება გაიმართა, რომელსაც ესწრებოდნენ სათემო ორგანიზაციების სფეროში მომუშავე სახელმწიფო, არასამთავრობო,  დონორი ორგანიზაციების და მასმედიის წარმომადგენლები.
         ღონისძიების ფარგლებში გაიმართა იმ ღვაწლმოსილი  ადამიანების დაჯილდოვება, რომლებმაც თავისი წვლილი შეიტანეს C ჰეპატიტის მკურნალობა-დიაგნოსტიკის სფეროში, პაციენტთა თემის  მხარდაჭერასა და ეფექტურ თანამშრომლობაში.

                         მზია გოგოძე

იუბილე

            




           



                            ცნობილი ქორეოგრაფის ვარსკვლავი


    ლაუზი (რეზო) ჭანიშვილი ერთ-ერთი გამორჩეული სახელია ქართულ ქორეოგრაფიაში, რომელმაც მთელი თავის ცხოვრება ქართულ ცეკვას მიუძღვნა. იგი, წლების მანძილზე იდგა სცენაზე და მაყურებელთა დიდ მოწონებას და ოვაციებს იმსახურებდა.. ახლა კი, საქართველოს ქორეოგრაფიის მოღვაწეთა შემოქმედებითი კავშირის თავჯდომარეა. სხვადასხვა დროს მოღვაწეობდა ბათუმში,  ქუთაისში – ქორეოგრაფად... შემდეგ თბილისში, მოსწავლეთა ახალგაზრდობის ეროვნულ (ყოფილ პიონერთა) სასახლეში ჩამოაყალიბა ანსამბლი ,,მერანი’’... მოგვიანებით კი,  პედაგოგიურ საქმიანობას მიჰყო ხელი და ქორეოგრაფიის სფეროში, მეცნიერულ მოღვაწეობას შეუდგა. არის არაერთი წიგნის ავტორი. ახლახან, გამოვიდა მისი ახალი წიგნი ,,ქართული ცეკვის საიდუმლო’’... ბატონი რეზო გახლავთ ბათუმის, ქუთაისის, ოზურგეთის და ნორვეგიის ქალაქ – ჰამერფესტის საპატიო მოქალაქე.
   ღვაწმოსილი ქორეოგრაფის, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორის, პროფესორის, ღირსების ორდენის კავალერის შემოქმედებითი მოღვაწეობის  65 წლისთავი, თბილისის დიდ საკონცერტო დარბაზში გრანდიოზულად აღინიშნა. საზეიმო კონცერტში მონაწილეობდნენ: ი. სუხიშვილისა და ნ. რამიშვილის სახელობის ქართული ნაციონალური ბალეტის სახელმწიფო აკადემიური დასი -,,სუხიშვილები’’,  ხალხური სიმღერისა და ცეკვის სახელმწიფო აკადემიური ანსამბლი -,რუსთავი’’ , ქორეოგრაფიული სტუდიები - ,,კახაბერი’’ და ,,იმედი'', ქუთაისის, აჭარის,  აფხაზეთის, სამხრეთ ოსეთის სიმღერისა და ცეკვის სახელმწიფო ანსამბლები, საქართველოს სხვადასხვა რაიონის ქორეოგრაფიული სასწავლებლის აღსაზრდელები და სხვები.

   ღონისძიებაზე, რეზო ჭანიშვილს, ქართული კულტურის განვითარებაში განსაკუთრებული წვლილისთვის ,,ხელოვნების ქურუმი’’ გადაეცა. შემოქმედებითი საღამო,  დიდი საკონცერტო დარბაზის წინ, ვარსკვლავის გახსნის ცერემონიალით დასრულდა.


             მზია გოგოძე

ქველმოქმედება

                                        ,,მადლი ქენი, ქვას დადევი''...              



  მთავარი მოტივი - ქველმოქმედებაა


         საბედნიეროდ, საქართველოში არიან ადამიანები, რომლებიც ქველმოქმედებით გამოირჩევიან, გაჭირვებულებს ეხმარებიან, მაგრამ ამაზე ხმამაღლა არ საუბრობენ. ერთ-ერთი ასეთი ღირსეული პიროვნებაა 2013 წლის, გადაცემა ,,იმედის გმირი’’, თეატრ-სტუდია ,,მადლის’’ დირექტორი ჯემალ დემურაძე. იგი, პროფესიით მსახიობია და 15 წელიწადია რაც ,,მადლი’’ დაარსა, რომლის მთავარი მიზანია  საქველმოქმედო ღონისძიებების გამართვა და უნარშეზღუდული ბავშვების დახმარება.
 ,,მადლი-ს’’  ინიციატივით, უკვე არაერთი ღონისძიება გამართა და შემოსული თანხით,  მრავალ შეზრუდული შესაძლებლობის მქონე პატარას გაეწია დახმარება: ეტლით, ტანსაცმელით, საკვებით და სხვადასხვა ინვენტარით.
  თეატრ-სტუდია, ძირითადად, შოუ-სანახაობებს მართავს  საქართველოს მასშტაბით, სხვადასხვა სასწავლო, კულტურულ და სპორტულ დაწესებულებებში. მათ სულ 7 მსახიობი ჰყავთ და აქვთ შერეული პროგრამა: ბრეიკ-დანსი, ჰიპ-ჰოპი, ლეგენდა აღმოსავლურ იოგებზე, მხიარული კლოუნადა, ილუზია-მანიპულაცია და სხვა. სტუდიას შენობა არ გააჩნია, საკონცერტო ნომრებს სახლში ამზადებენ.

            - სტუდიის შექმნის მთავარი მოტივი – ქველმოქმედებაა, - ამბობს ჯემალ დემურაძე - ,,მადლის’’ დაარსების იდეა კი,  უბედურმა შემთხვევამ განაპირობა. პატარა გოგონა გარდამეცვალა და ამის შემდეგ, უფალს შევფიცე: დავეხმარებოდი ბავშვებს, რომლებსაც ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები აქვთ.  ჯანმრთელი შვილის ყოლა ბედნირებაა, ახლა სამი ვაჟკაცი მყავს: გიორგი, დიმა და რომა, რომლებიც ჩემთან ერთად ცდილობენ სხვების დახმარებას. ასევე, გვერდში მიდგას ჩემი მეუღლე ფატი და გვინდა, რაც შეიძლება ბევრ პატარას შევუმსუბუქოთ ყოფა და გავუხალისოთ ცხოვრება. ზუსტად ვერ გეტყვით, ამ ხნის მანძილზე, რამდენ ბავშვს დავეხმარეთ, მაგრამ საქართველოში ალბათ, სოფელი არ დარჩენილა და კონცერტი არ გაგვემართა. შემოსული თანხით კი, ქველმოქმედებას ვეწევით.  მაგალითად, ერთ ფაქტს მოგიყვებით, სოფელ  გამარჯვებაში ბავშვს ეტლი გადავეცით. იმ  სკოლაში კი, სამი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პატარა იყო. მეორე ჯერზე მოგვიწია ჩასვლა, რათა დანარჩენ ორ ბავშვს დავხმარებოდით და კონცერტი გაგვემართა.. სკოლის დირექტორმა მითხრა, - შენთვის სიურპრიზი მაქვსო და ბავშვი, რომელსაც ეტლი გადავეცით, სცენაზე, საკუთარი ფეხით ავიდა. ჩვენი საჩუქარი კი, სხვა პატარასთვის  გადაუცია. ეს შოკი ოყო! მსგავსი სიხარული იშვიათად თუ განმიცდია.

  დემურაძეების ოჯახი ქალაქის გარეუბანში ცხოვრობს. მიუხედავად იმისა, რომ მატერიალურად არ ულხინთ და სოციალურად დაუცველთა სიაში არიან,  შემოსავლის დიდ ნაწილს ქველმოქმედებაში ხარჯავენ. მშობლები შვილებს კარგ მაგალითს აძლევენ და გაცნობიერებული აქვთ, რომ გულით გაკეთებულ სიკეთეს, უფალი ყოველთვის წინ დაახვედრებს.

  ჯემალ დემურაძე აცხადებს, რომ მისი მიზანი ქველმოქმედებაა და უნდა, რომ რაც შეიძლება ბევრს დაეხმაროს, ამისათვის კი საჭიროა საკმარისი ფინანსები. იმედია, ბიზნესმენები ან ხელისუფლების წარმომადგენლები დაინტერესდებიან და გვერდში დაუდგებიან ბატონ ჯემალს ამ კეთილშობილური მიზნის განხორციელებაში.


      გოჩა ხარატიშვილი,  საქართველოს ცირკის მოღვაწეთა კანშირის თავჯდომარე:

        -ჯემალ დემურაძე კოლორიტული პიროვნება და ქართველი ერის ღირსეული კოჰორტის წარმომადგენელია, რომელიც მართლაც, მადლიან საქმეს აკეთებს. ამიტომაც ჰქვია მის თეატრ-სტუდიას ,,მადლი’’. მიუხედავად იმისა, რომ ხელმომჭირნედ ცხოვრობს, იგი მაინც სხვებზე ზრუნავს და მათ ეხმარება. ამიტომაც, ხშირად ამბობს: ,,მე ჩემზე გაჭირვებულებს ვეხმარებიო’’. სიკეთის კეთება შვებას გვრის მის ოჯახს, რომელიც საზოგადოების მხრიდან, ნამდვილად დასაფასებელია. ასეთ ოჯახებს ჯეროვანი ყურადღება და მხარში დოგმა ესაჭიროებათ, რათა უფრო მეტ პატარს მოჰგვარონ სიხარული და ბედნიერება.
                     
                                   მზია გოგოძე

  გაზეთი ,,სახალხო განათლება''

სემინარი

                                                  
 სემინარი –ცხობრების გასაუმჯობესებლად..


        დედაქალაქში მიმდინარე  მშენებლობებზე და ქალაქის იერ-სახის ცვლილებაზე, არერთხელ ითქვა და დაიწერა, მაგრამ ეს პროცესი მაინც გრძელდება... სპეციალისტების თქმით,  მაღალსართულიანი შენობები  და ,,ცათამბჯენები’’ სრულიად არ შეეფერება ადგილობრივ ლანდშაფტს და არღვევს თბილისისთვის  დამახასიათებელ არქიტექტურულ სივრცეს. სწორედ, აღნიშნულ საკითხზე იმსჯელს Rooms Hotel Tbilis-ის  საკონფერენციო დარბაზში გამართულ შეხვედრაზე ქართველმა და ჰოლანდიელმა სპეციალისტებმა.
  -ცხოვრების ხარისხი და არქიტექტურის გააზრება  მდგრადი მომავლისთვის – ასეთი იყო თემა სემინარისა, რომელის ინიციატორი გახლდათ ნიდერლანდბის სამეფოს საელჩო საქართველოში და რომელსაც ესწრებოდნენ: ელჩი – ჰანს ჰორბახი, ჰოლანდიელი არქიტექტურის კურატორი, მოდერატორი  კრის ლუტი, unstudio-ს თანადამფუძნებელი კარლონ ბოსი, THNK  კრეატიული ლიდერობის სკოლის გენერალური მენეჯერი მარკ ვერნოი, ABT Engeering- ის წარმომადგენელი იერუნ ტერ ჰაარ, თბილისის სამხატვრო აკადემიის თანამშრომელი ლენა კილაძე,  Art Studio-ს დამფუძნებელი გოგი სულაბერიძე, არქიტექტორები, სტუდენტები და სხვები.
 სემინარის, ძირითადი, მიზანი იყო არქიტექტურის სფეროში,  ქართველ და ჰოლანდიელ სპეციალისტებს შორის, საკუთარი გამოცდილების გაზიარება. ასევე,  ეკრანზე ნაჩვენები იყო ვიდეო-კოლაჟი, სადაც ასახული იყო თბილისში, ბოლო დროს აშენებული დამახინჯებული შენობები, მძიმე ეკოლოგიური მდგომარეობა და გადატვირთული საგზაო მოძრაობა
 შეხვედრაზე ითქვა, რომ არქიტექტურა არ არის მხოლოდ შენობები, იგი ჩვენი ცხოვრების, ისტორიის ნაწილია. მათავარია, სწორად აღვიქვათ და თუ როგორ ქალაქს ვაშენებთ. აუცილებელია სწორად გავიაზროთ, რა არის მნიშვნელოვანი - ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად... მიზანშეწონილია, ისტორიული იმიჯის შენარჩუნება,  მდინარის სათანადოდ გამოყენება, სარეკრიაციო ზონების დაცვა, ინფრასტრუქტურის განახლება და ეკოლოგიური პრობლემების მოგვარება.  სამწუხაროდ, დედაქალაქში მოუწესრიგებელია მშენებლობის სისტემა.. ისტორიული ნაწილზე ზრუნვა კი, უმნიშვნელოვანია ქვეყანაში ტურისტული პოტენციალის განვითარებისთვის.
ჰოლანდიელმა არქიტექტორებმა სურვილი გამოთქვეს, ქართველ სპეციალიტებს გვერდში დაუდგნენ, საკუთარი გამოცდილება გაუზიარონ და ერთად შექმნან ისეთი პროექტები, რომლებიც ხელს შეუწყობს საზოგადოებრივი ცხოვრების გაუმჯობესებას.

                     
                  მზია გოგოძე

ფესტივალი

  პროფკავშირების კულტურის ცენტრში გაიმართა ქორეოგრაფიული ფესტივალი , რომელშიც მონაწილეობდნენ სხვადასხვა ქორეოგრაფიული სტუდიის აღსაზრდელები. ასევე, თბილისის ი.ჭავჭავაძის სახელობის 23-ე  საჯარო სკოლის მოსწავლეები ანანო სამელია და ლუკა ბურდული. ფესტივალის ორგანიზატორი გახლდათ  ,,საქართველოს ერთსულოვნება'' და  ქორეოგრაფი გიორგი კენკებაშვილი. 

პოლიტიკა

               ქვეყნებს შორის შეტაკება არ უნდა მოხდეს... 

           ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე და საგარეო საფრთხეებზე გვესაუბრება ,,ქართული დასის’’ ლიდერი ჯონდი ბაღათურია.

 -როგორ შეაფასებდით დღევანდელ პოლიტიკურ სიტუაციას?

 - სამწუხაროდ, ერთი წელია, რაც რთული პოლიტიკური  ვითარებაა შექმნილი. ამ ყველაფერს ამძიმებს რთული სოციალური ფონი. ასევე, ქვეყნის გარეთ მიმდინარე დაძაბულული სიტუაცია. გაზრდილია ტერერისტული საფრთხეები, არსებეობს სუპერ სახელმწიფოებს შორის შეჯახების საშიშროება, რაც არც ერთი ქვეყნისთვის არ იქნება კარგი. ამიტომ, ქართველებს ახლა გვჭირება გონიერება, ასი თვალი და ასი ყური, რათა ჭკვიანურად დავალაგოთ, გავაანალიზოთ ურთიერთობა და ვიმოქმედოთ ფრთხილად.

 - მეზობელ ქვეყანაში მომხდარ ინცინდენტს და რუსეთ-თურქეთის ურთიერთობას გულისხმობთ?

 -არამარტო ამ ფაქტს...  საერთოდ, თურქეთში რუსული თვითმფრინავის ჩამოგდების ფაქტი არ იყო გონივრული ნაბიჯი..  გამოდის, რომ თურქეთი ვიღაცამ წააქეზა, მართალია პრეზიდენტი ერდოღანი საკმაო გამოცდილი პოლიტიკოსია, მაგრამ ეს შეცდობა დააშვებინეს... ხომ გახსოვთ გაქეზებული სააკაშვილ წითელ ჰალტუხს როგორ ღეჭავდა? .. ერდოღანსაც აქვს ჰალსტუხები, თან წითელი ფერი უყვარს. ეს რა  თქმა უნდა,  ხუმრობით... სერიოზულად კი, ჩვენს მეზობლებს შორის შეტაკება, საქართველოსთვის ძალიან ცუდი იქნება, თუ ეს მოხდება საჩვენოთ უნდა გამოვიყენოდ სიტუაცია.. ამ სახელმწიფოებს შორის შეტაკება რომ დაიწყოს, მაშინ რუსეთს დაჭირდება საქართველოს მხრიდან მხარდაჭერა.. თურქეთი კი, ძალიან ცუდ მდგომარეობაში აღმოჩნდება, მას აქვს შიდა რელიგიური პრობლემები და მაინცდამაინც კეთილმეზობლურ გარემოცვაში არ არის..

 -ბატონო ჯონდი, რამდენად დაცულია ჩვენი ქვეყანა ტერორიზმის საფრთხეებისგან?

 -საქართველო ყველაზე დაუცველია ტერორიზმისა და სხვა აგრესიისგან, რადგან რეალურად არანაირი დაცვის მექანიზმი არ არსებობს, ისევ და ისევ, წინა ხელისუფლების დანაშაულებრივი მოქმედებების გამო. სამწუხაროდ,  მოშლილია საზღვრებზე კონტროლი და საქართველო დიდი ხანია გადაიქცა (აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის ტერმინს თუ გამოვიყენებთ) პოტენციური მებრძოლების სატრანზიტო ქვეყნად..  სხვადასხვა მიმართულებით, იარაღის გადაზიდვაც ხდება. ახალ ხელისუფლებას კი, არ აღუდგენია საზღვრებზე კონტროლი. რეგინში ახალგაზრდების რადიკალიზაციას თუ მათ იდეურ დამოძღვრას, თურქეთში გაყვანას, სახედრო გაცვლას და რეპორტირებას ეწევა ძლიერი აგენტურული ქსელი, რომელსაც მაართავს თურქული რადიკალური ძალები. საქართველოს წინა ხელისუფლება ხელს უწყობდა მათ, ხოლო დღევანდელი დუმს.. არადა, მეზობელ სახელმწიფოებთან საჭიროა კოორდინაცია, განსაკუთრებით რუსეთთან, რომელიც ეფექტურ ღონისძიებებს აწარმოებს ტერორიზმის წინააღმდეგ. საზოგადოებამ უნდა იცოდეს, რომ ხალხი და სახელმწიფო, აბსოლუტურად დაუცველია. საქართელოს რამდენიმე კუთხეში, მიმდინარეობს ახალგაზრდების იდეური რადიკალიზაცია და მერე, მათი გამოყენება სხვადასხვა საბრძოლო მიზნებისთვის. მაგალითად, სირიაში. ამიტომ, საჭიროა მეტი სიფრთხილის გამოჩენა, ისინი, ხომ ჩვენი მოქალაქეები არიან და რატომ უნდა იხოცებოდნენ ისინი სირიაში თურქეთის ინტერესებისთვის? საქართველოს ხელისუფლება ამ ფაქტს უნდა ებრძოდეს და კრძალავდეს, აღნიშნული აგენტურული ქსელი კი, უნდა დაიშალოს..  ამერიკელები წერენ, რომ საქართველო არის პოტენციური მებრძოლებს ტარნზიტული ქვეყანა. კასპიის ზღვის აუზიდან და ჩრდილო კავკასიიდან მებრძოლეები, ჯერ თურქეთში გადაჰყავთ, ხოლო შემდეგ სირიაში. საქართველომ უნდა გააკონტროლოს საზღვრები და ამ მიმართულებით, ჩვენს ქვეყანასა და რუსეთს შორის უნდა მიმდინარეობდეს ურთიერთთანამშრომლობა. მოგეხსენებათ, რუსეთს კარგი სადაზვერვის სამსახურები აქვთ.

 -თქვენი აზრით, როგორ უნდა მოგვარდეს საქართველო-რუსეთის ურთიერთობა?

 -საერთოდ, პრობლემების მოგვარებე შესაძლებელია ორი გზით: ან ძალით, ან ჭკუით. პირველი ვარიანტის მომხრე ვინც არის, მასზე საუბარიც არ ღირს. მეორე ვარიანტ კი, გულისხმობს რუსეთთან დიალოგს და ამ ქვეყნის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი სამხედრო-პოლიტიკური ინტერესების გათვალისწინებას. მინიმუმ, საქართველო არ უნდა გადაიქცეს ტერიტორიად, საიდანაც რუსეთს დაუმიზნებენ რაკეტებს და რუსეთის ინტერესების საზიანოდ იმოქმედებენ. სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან საკითხებში ვგულისხმობ, ნატოს ბაზებს და სარაკეტო სისტემებს, რომლებიც მოსკოვისკენ არის მიმართული და დამიზნებული. ამიტომ, არ უნდა მივცეთ მათ უფლება, რუსეთის ინტერესებვის საწინააღმდეგოდ იყოს გამოყენებული, რათა საფრთხე არ შეექმნას ჩვენს ქვეყანას. ეკონომიკური კუთხითაც უნდა მოგვარდეს სიტუაცია, ვგულისხმობ, ენერგო მატარებლებს, ენერგეტიკული კორიდორებს, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ჩვენი ქვეყნებისთვის. ჩვენ არ უნდა მივიღო მონაწილეობა ისეთ გლობალურ პროექტებში, რომელიც საქართველოს არაფერს არ აძლევს, რომლებიც მიმართულია იქითკენ, რომ რუსეთს გაუყონ ენერგეტიკული ბაზარი. მაგალითად, ბაქო-ჯეიჰანის პროექტით, ბიუჯეტში სულ რამდენიმე მილიონი შემოდის, მაგრამ პრობლემები ბევრი შეგვიქმნა. სამწუხაროდ, გაძვირებულია გაზის ტარიფები.. ჩვენ, რომ  რუსეთთან რაციონალური პოლიტიკა განვახორციელოდ ამ მიართულებით, მაშინ შეიძლება გაზი უფასოდაც გვქონდეს... ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება ქვეყნის ეკონომიკისთვის.
-რა მიგაჩნიათ ,,ქართული ოცნების’’ მთავარ ნაკლად და ღირსებად?
-ოცნების მათავარი ნაკლი არის სიტყვის გატეხვა და დაპირებების შეუსრულებლობა. ნაკლია ის, რომ ეს ხელისუფლება გარიგებსი შევიდა კრიმინალურ ბანდასთან, რომელიც თავის თავს ნაციონალურ მოძრაობას უწოდებს და ამ გარიგებას დაარქვეს – კოჰაბიტაცია. რეალურად კი, გადაინაწილეს ბიზნესებში წილები და ერთად ღუღუნებენ. (ეს ბიზნესია: ენერგო მატარებლებზე, ბენზინზე, ფარმაცევტულ კომპანიებში და ა.შ). ცუდია ის, რომ არ გაიზარდა პენსიები, მაგრამ მოიმატა ელექტროენერგიის და გაზის ტარიფები გდასახადებმა. დადებითი და პოზიტივია, მხოლოდ საყოველთაო ჯანდაცვის რეფორმა და ც ჰეპატიტის პროგრამა.. თუმცა, სოციალურად დაუცველთა პროგრამა გაუარესდა, საიდანაც ბევრი ადამიანი ამოიღეს. ერთი მნიშვნელოვანი ნაკლია – კარჩაკეტილობა და დიალოგის უგულებელყოფა ოპოზიციურ  პარტიებთან. შამი წლის განმავლობაში ერთი შეხვედრაც არ გვქონია..

 -საარჩევნო გარემოს შეცვლაზე თუ გისაუბრიათ?

 -წელიწადნახევარია ამ საკითხზე ვლაპარაკობთ, მაგრამ დიალოგი მაინც ვერ მოვახერხეთ. ქართული ოცნება ელაპარაკება, მხოლოდ ნაციონალურ მოძრაობას.

 -რა აზრის ხართ სხვა პოლიტიკურ პარტიებზე?

 -ჩემს კოლეგებზე რა უნდა გითხრათ? ხლხმა უნდა შეგვაფასოს, თორემ ჩვენ ერთმანეთის შეფასებისაში ყოველთვის მიკერძოებულები ვართ. კატეგორიულად არ ვეთანხმები _ თავისუფალი დემოკრატების, რესპუბლიკელები და სხვათა პოზიციას დასავლეთთან და ნატოსთან ურთიერთობაში და ე.წ ფსევდოლიბერალიზმში. (ვგულისხმობ სექსუალური უნცირესობების საკითხის წამოწევას, რომელსაც კატეგორიულად არ ვეთანხმები)...

 -ბატონო ჯონდი, როგორია თქვენი პტოგნოზები, როგორ განვითარდება ქვეყანაში პოლიტიკური პროცესები?

 -ძალიან რთულია რაიმეს პროგნოზირება, რადგან პროცესები მიშვებულია და მას ხელისუფლებაც ვერ მართავს. ჩვენ რომ გვქონდეს საშუალება  პროცესები სწორად ვმართოდ, საქართველოს, დიდი შანსი აქვს ძლიერი სახელმწიფო გახდეს, როგორც პოლიტიკური, ისე ეკონომიკური თვალსაზრისით. საქართველოს, დიდი პოტენციალი აქვს ჩამოყალიბდეს როგორც სახელმწიფო - რეგიონის ლიდერად.

 -,,ქართული დასის’’ გეგმები როგორია?

 -აქტიურ პოლიტიკურ საქმიანობას ვეწევით და ვგეგმავთ რუსეთთან ურთიერთობის გაღრმავებს. დწყებული გვაქვს დიალოგი არამარტო რუსულ პოლიტიკურ პარტიებთან, არამედ საზოგადოების მნიშვნელოვან ნაწილთან, ჩვენ განვიხილავთ  რუსულ-ქართული სამუშაო ჯგუფის შექმნის საკითხს, რომელმაც უნდა მოამზადოს კონცეფცია-პროექტი. აღნიშნული  კონცეფცია იქნება -საუკუნის  რუსულ-ქართული ურთიერთობის ხელშეკრულება, რომელიც ჩვენი ქვეყნის ერთიანობას შეეხება და მას პირველ რიგში,  გავაცნობთ ჩვენს საზოგადოებას და ხელისუბლებას...


                   ესაუბრა მზია გოგოძე

კულტურა

       

 ნინო  – ქართული  კულტურის კორიფე

            მწერალთა სახლში, სრულიად საქართველოს რუსთაველის საზოგადოების ინიციატივით, გაიმართა შეხვედრა მსოფლიო საბალეტო ვარსკვლავ პრიმა-ბალერინა ნინო ანანიაშვილთან, რომელსაც ესწრებოდნენ ჩვენი საზოგადოების ცნობილი წარმომადგენლები და გამოჩენილი კულტურის მოღვაწეები. ფოიეში მოეწყო პრიმა-ბალერინას შემოქმედებისადმი მიძღვნილი  ფოტო-გამოფენა.
  ნინო ანანიაშვილის  შემოქმედებაზე და მის წარმატებებზე ისაუბრეს რუსთაველის საზოგადოების თავჯდომარემ, პოეტმა დავით შემოქმედელმა, კინო რეჟისორმა ელდარ შენგელაიამ,  ფერმწერმა რეზო ადამიამ და სხვებმა. ვახტანგ ჭაბუკიანის სახელობის ქორეოგრაფიული სასწავლებლის მოსწავლეებმა კი,  მცირე საბალეტო ნომერი შეასრულეს.
 ღონისძიებაზე, ნინო ანანიაშვილმა ვრცლად ისაუბრა საბალეტო ხელოვნებაზე, ცნობილ მოცეკვავეებზე, გაიხსენა საინტერესო ეპიზოდები და შეეხო ქორეოგრაფიული სასწავლებლის პრობლემებს.. საუბრის პარალელურად, ეკრანზე ნაჩვენები იყო  ნაწყვეტები სხვადასხვა სპექტაკლებიდან.
  შეხვედრაზე,  დავით შემოქმედელმა სიურპრიზი მოუწყო ბალეტის ვარსკვლავს და რუსთაველის საზოგადოების სახელით გადასცა პრიზი - საბალეტო ხელოვნებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის და ნინო ანანიაშვილს  მიანიჭა: ,,ქართული კულტურის კორიფეს’’ წოდება.
  დასასრულ,  შეხვედრა წარიმართა კითხვა-პასუხის რეჟიმში, სადაც ქალბატონმა ნინომ დასმულ შეკითხვებს უპასუხა და  ასევე, ისაუბრა ქართული საბალეტო სკოლის განითარებაზე, სამომავლო გეგმებსა და სპექტაკლებზე.

            მზია გოგოძე

პოეზია

                                                                                   ,,მერი’’ – 100 წლისაა      
 

       18 ნოემბერს, ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სააქტო დარბაზში გაიმართა გალაკტიონის საიუბილეო საღამო, რომელიც მიეძღვნა მისი ლექსის ,,მერი’’ პუბლიკაციის წლისთავს. ღონისძიებას ესწრებოდნენ უნივერსიტეტის პროფესორ-მასწავლებლები, მწერლები, პოეტები და ჩვენი საზოგადოების სხვადასხვა წარმომადგენლები.
  საღამოზე, სიტყვით გამოვიდა თსუ-ს რექტორი, აკადემიკოსი ვლადიმერ პაპავა. მისი თქმით, აღნიშნული ღონისძიება არაერთ მნიშვნელოვან თარიღს დაემთხვა: ,,მერის’’ გამოქვეყნებიდან 100 წლისთავს და გალაკტიონის  დაბადებიდან 124 წელს, ვაჟა-ფშაველას გარდაცვალებიდან 100 წლის იუბილეს და ივ. ჯავახიშვილის გარდაცვალების 75 წელს.. ნიშანდობლივია, რომ სწორედ ამ დღეს დაემთხვა ასეთი მნიშვნელოვანი თარიღები -  აღნიშნა პაპავამ.
     ღონისძიებაზე, მოგონებებით გამოვიდნენ: გალაკტიონის შვილობილი ნუნუ ებანოიძე, მერი შერვაშიძის ნათესავი თათული ღვილიაშვილი და სხვები.
საღამოზე, სხვადასხვა მუსიკალური ნაწარმოებები შეასრულეს: ეკა  მამალაძემ, ზვიად ბოლქვაძემ, ვალერიან შიუკაშვილმა, დავით არჩვაძემ, ოთარ ჯორჯიკიამ, ანა ჭანიამ და სხვებმა.

  საგულისხმოა, რომ საღამოს ინიციატორი და ორგანიზატორი გახლდათ თსუ-ს დასავლეთევროპული  ფილოლოგიის  ინსტიტუტის თარგმანმცოდნეობის კათედრის ხელმძღვანელი პროფესორი ინესა მერაბიშვილი.
  ქალბატონი ინესა არის ის გამორჩეული საზოგადო მოღვაწე, რომელსაც თანაბრად აფასებენ საქართველოში და მის საზღვრებს გარეთ. იგი არის დიდი ბრიტანეთის პოსტ-კონფლიქტურ კულტურათა კვლევის საერთაშორისო კონსორციუმის დირექტორთა საბჭოს წევრი. ბრიტანეთის აკადემიური წრეების წარდგინებით, საერთაშორისო ბიოგრაფიულმა ცენტრმა აშშ_ში 2005 წელს, ინესა მერაბიშვილს მიანიჭა საერთაშორისო ელჩის ორდენი და წოდება:  - მისი აღმატებულება.
  ღვაწლმოსილი ქალბატონის მიერ გალაკტიონის შემოქმედების  კვლევა აისახა მის ორ მონოგრაფიაში _,,გალაკტიონის ენიგმები’’ (2003 წ.) და  ,,გალაკტიონის  მერი, პროტორიპის ძიება’’ (2012 წ.)
  აღსანიშნავია, რომ პროფესორი ინესა მერაბიშვილი გახლავთ გალაკტიონის პოეზიის მთარგმნელი ინგლისურ ენაზე, რომლის თარგმანები დიდმა ბრიტანეთმა კრებულის სახით გამოსცა. სწორედ, ამავე კრებულის პრეზენტაციით, ლონდონში 2011 წლის 23 ნოემბერს, აკადემიური, დიპლომატიური და არისტოკრატიული წრეების ინიციატივით, ქართველი პოეტის 120 წლისთავისადმი მიძღვნილი საღამო გაიმართა.
  უნივერსიტეტში გამართულ ღონისძიებაზე, ინესა მერაბიშვილმა წარმოადგინა ლექსი ,,მერის’’ შექმნის ამბავი, როგორც მისი მრავალწლიანი კვლევის შედეგი.  როგორც კვლევა მოწმობს, მერი გახლავთ დიდი ლიტერეტურული სახე, რომლითაც გალაკტიონი შეეხმიანა მის ასახვას ევროპულ პოეზიაში და ის, კიდევ უფრო მაღალ შემოქმედებით მწვერვალზე აიყვანა. გალაკტიონის მერი არის არამარტო სათაყვანებელი იდეალური ქალი, არამედ ის ამავე დროს ღვთისმშობლის ხატებაა. გალაკტიონთან მერი - ღვთისმშობელია, გალაკტიონთან ვარდიც ღვთსიმშობელია, გვირილა – ყრმა ქრისტეა (,,აქ მწუხარე სასაფლაოს ვარდით და გვირილით’’ და სხვა). აი, თურმე რატომ შრიალებს ვერხვი გალაკტიონის ლექსში: ,,და შრიალებდა ტოტი ვერხვისა, რაზე – ვინ იცის! ვინ იცის მერი!’’,  ,,ვერხვის ფოთოლთა თეთრი ლაშქარი აშრიალებდა უშორეს ზღაპრად.’’  მიუხედავად ამისა, კვლავ ცოცხლობს ლეგენდა უმშვენიერს მერი შერვაშიძეზე, ხოლო ამ პრიზმაში დანახული ,,მერის’’ შექმნის ამბავი კიდევ უფრო მიმზიდველი და საინტერესოა.
  საღამოზე, კვლევის შედეგების მოსმენა, კიდევ უფრო, ცოცხალი გახადა ეკრანზე წარმოდგენილმა საილუსტრაციო მასალამ, ფოტო და აუდიო ჩვენებამ.



                                             მზია გოგოძე

ნარკვევი

     

          ღირსეული ქალბატონი

  -ძალიან მიყვარს ჩემი საქმე და უფლის წყალობით, სწორედ იქ აღმოვჩნდი, სადაც უნდა ვყოფილიყავი– ასე დაიწყო ჩვენთან საუბარი, თბილისის  142-ე საჯარო სკოლის დირექტორმა შორენა ცნობილაძემ, რომელიც მართლაც სანიმუშო დირექტორია და ღირსეულად აგრძელებს სკოლის ტრადიციებს.
     
  ცოტა რამ მისი ბიოგრაფიიდან...


  შორენა ცნობილაძე დაიბადა ტყიბულში  1966 წელს და  ამავე ქალაქში გაიარა დაწყებითი განათლების პირველი საფეხური, ხოლო მე-7 კლასიდან სწავლა განაგრძო  თბილისის 132-ე (ახლანდელი 32-ე) სკოლაში, რომლის დირექტორი გახლდათ საამაყო პიროვნება  - ოთარ თეთვაძე, რომელიც  მუხჩლჩაუხრელად იღწვოდა მომავალი თაობის აღზრდა - განათლებისთვის.
შორენა ცნობილაძეA  გაიზარდა ისეთ ოჯახში, რომელიც  სიწმინდით და სისპეტაკით გამოირჩეოდა. Mმამა გახლდათ დემურ ცნობილაძე ინჟინერ-მექანიკოსი, თავისი საქმის პროფესიონალი და არაჩვეულებრივი პიროვნება,  ღირსეული ვაჟკაცი, რომელიც 29 წლის ასაკში გარდაიცვალა და დააკლდა არამარტო ოჯახს, არამედ  ქალაქს.. ოჯახის გაძღოლა და 3 ობლის გაზრდა დედამ – ცირა გულაღაშვილმა იტვირთა, რომელიც ბავშვებს მზრუნველობასა და ყურადღებას არ აკლებდა. იგი, ძალიან განსწავლული, განათლებული ქალბატონი იყო. მუშაობდა ტრავმატოლოგიის  ინტიტუტში რენტგენო-ლაბორანტად.  ბავშვებს კარგი განათლებაც მისცა და ფეხზე დააყენა.  სამწუხაროდ, ისიც ახალგაზრდა წავიდა ამ ქვეყნიდან...      

    

       ოჯახი...

  ქალბატონი შორენა, 1986 წელს,  დედა უნივერსიტეტში ფილოლოგიის ფაკულტეტზე  ჩაირიცხა და იმავე წელსვე გათხოვდა, სიყვარულით შექმნა ოჯახი. მისი მეორე ნახევარი ნუგზარ ხუსიაურია., რომელიც ამჟამად, კერძო ბიზნესით არის დაკავებული,  კარგი მეოჯახე,  წესიერი ადამიანი და მზრუნველი მამაა.

 - 30 წელიწადია ერთად ვცხოვრობთ და ერთად  ვეწევით ცხოვრების ჭაპანს, კარგი ადამიანია, უყვარს ოჯახი, -ამბობს ქალბატონი შორენა, - გვყავს  3 შვილი... ანა პროფესიით მსახიობი, სალომე დიზაინერი, ხოლო ვაჟი – მიშო თეატრალია. ანა და მიშო უფრო დედას გვანან, ლაღები და კომუნიკაბელურები არიან, ხოლო შუათანა – სალომე მამის ასლია,  ძალიან გულწრფელი, სამართლიანი, მოსიყვარულე და დამოუკიდებელია.. სამივე დაოჯახებულია და ჰყავთ შესანიშნავი მეგზურები, სიძეები: ლადო დოლიძე და ირაკლი გურგენიძე, ხოლო რძალი-  ნათია სეხნიაშვილია. ამ არაჩვეულებრივ ოჯახს კიდევ უფრო ალამაზებს ორი შვილიშვილი: თათული და ანიტა. სულ მალე კი, მათ მესამე პატარაც შეემატებათ.
   

              ბავშვობის მოგონებები...

               ბავშვობა ყველაზე ბედნიერი ხანაა ადამიანის ცხოვრებაში, რომელიც მთელი ცხოვრება ლამაზ მოგონებად რჩება და იმ პერიოდში განცდილი ბედნიერი წუთები თუ მძაფრი განცდები, სამუდამოდ აღიბეჭდება ხოლმე თითოეული ჩვენგანის. მეხსიერებაში.. ასე მოხდა ჩვენი რესპონდენტის ცხოვრებაშიც..  ქალბატონ შორენას ბავშვობა უკავშირდება მის მშობლიურ კუთხეს – ტყიბულს, სადაც იზრდებოდა  დიდი სიყვარულის გარემოცვაში. მას ბებიები, ბაბუები და ბიძები განსაკუთრებული მზრუნველობით ზრდიდნენ, ასწავლიდნენ სიკეთის კეთებას და მოყვასის სიყვარულს. სწორედ, ამიტომაც  სიამაყით აღნიშნავს ხოლმე, თუ რაიმე კარგი თვისება გამაჩნია, ეს მათი დამსახურებაა, რადგან ძალიან კარგი ადამიანების გარემოცვაში ვიზრდებოდიო. ლამაზი  მოგონებების გარდა, იგი იხსენებს იმ პერიოდს როცა 6 წლის ასაკში მამა დაკარგა. დღემდე არ განელებია ის ტკივილი და თვალცრემლინი ყვება ოჯახის ტრაგედიას.. ქალბატონი შორენა, ახლაც, ხშირად სტუმრობს თავის მშობლიურ კუთხეს, სადაც მისი მშობლების საფლავია და ის ხალხი ცხოვრობს, ვინც მას  ბავშვობის სასაიმოვნო შთაბეჭდილება დაუტოვა.. იქაურობას, მაინც სულ სხვა ეშხი, სურნელი აქვს და მეამაყება, რომ ტყიბულელი ვარო, – ამბობს იგი..

              კარიერული წინსვლა..


   ქალბატონი შორენამ, ჯერ კიდევ სტუდენტობის პერიოდში თსუ –ს გამომცემლობაში დაიწყო მუშაობა, მერე კერძო სექტორში გადაინაცვლა. მოგვიანებით,  მუშაობდა 32-ე სკოლაში, ეთიკისა და ესთეტიკის პედაგოგად. შემდეგ, მისმა ყოფილმა მასწავლებელმა გულიკო ლებანიძემ,  თავისი  ქართული ენისა დალიტერატურის საათები დაუთმო, ხოლო 2007-2011 წლებში  იყო ამავე  სკოლის დირექტორის მოადგილე..   ხოლო 2011 წელს, კონკურის გავლის შემდეგ დაინიშნა 142-ე საჯარო სკოლის დირექტორად. მისი მოსვლის დღიდან სკოლაში არაერთი სიახლე და წარმატებული პროექტი განხორციელდა, მოწესრიგდა ინფრასტრუქტურა.
   უაღრესად კეთილშობილი, ენერგიული და შრომისმოყვარე,  სამართლიანი და თავდაუზოგავი - ასე ახასიათებენ მას კოლეგები. ქალბატონი შორენა, იმ ადამიანთა რიცხვს მიეკუთვნება, რომელთანც  ურთიერთობა დიდ სიამოვნებას ანიჭებს ყველას,  დიდსა თუ პატარას.  ძალიან უყვარს ბავშვები,  სკოლა, თავისი კოლექტივი და მუშაობის პროცესში თითოეული თანამშრომლის აზრს ითვალისწინებს. წარმატებებს ვუსურვებთ ამ ღირსეულ ქალბატონს თავის პირად  და პროფესიულ საქმიანობაში.


                         მზია გოგოძე

განათლება

ტრადიციას   სიახლეებით ამდიდრებენ
             
   სახელოვანი ტრადიციების მქონე, ილია ჭავჭავაძის სახელობის თბილისის  23-ე საჯარო სკოლა საქართველოში რჩეულია და ლიდერია თავისი მდიდარი ისტორიული წარსულით. სკოლა 142 წლისაა. იგი 1873 წელს დაარსდა პროგიმნაზიად. 1902 წელს კი, ახლანდელ შენობაში დაიდო ბინა, უკვე ქალთა გიმნაზიიის სახელწოდებით. ისტორიული კატაკლიზმებისა და დროის ცვალებადობასთან ერთად, გიმნაზიას არაერთხელ შეეცვალა სახელი... 1937 წელს, მაშინდელ გიმნაზიას ეწოდა ერის სულიერი მამის სახელი, რამაც ერთგვარად გარკვეული დატვირთვა შესძინა სკოლას – ყოფილიყო ქართული სკოლის ციტადელი და ხაზი გაუსვა სასწავლებლის ეროვნულ ფუნქციას.
  23-ე სკოლაში ყოველთვის მოღვაწეობდა პედაგოგთა მძლავრი    გუნდი. ისინი გამოირჩეოდნენ პრინციპულობით და საგნის უზადო ცოდნით, აღსაზრდელებთან სანიმუშო ურთიერთობით. საუკუნის საფუძველჩაყრილი ტრადიცია კვლავაც გრძელდება. ძველი კოჰორტის ადგილი თანდათან, ახალგაზრდა თაობამ დაიკავა.  აღსანიშნავია, რომ მასწავლებელთა დიდი ნაწილი ამავე სკოლის კურსდამთავრებულია, რაც ერთგვარ ტრადიციად ჩამოყალიბდა და დღესაც გრძელდება. ერთი წელიწადია, რაც სასწავლებლის დირექტორად აირჩიეს ამავე სკოლის კურსდამთავრებული ნინო ნაბახტეველი.  თუმცა, მანამადე იგი სასწავო ნაწილის გამგე გახლდათ და კარგად იცნობდა სკოლის შიდა სამზარეულოს. ქალბატონი ნინო,  შესანიშნავად უძღვება მასზე დაკისრებულ მოვალეობას და მისი ინიციატივით, სკოლაში არაერთი  წარმატებული პროექტი თუ სიახლე განხორციელდა, დამყრდა წესრიგი... ამიტომაც, აფასებენ მას კოლეგები და მოსწავლეები.
 ქალბატონი ნინოს თქმით,  23-ე სკოლა სხვა სასწავლებელთაგან გაამორჩეულია ინტელექტუალური ძალების სიმრავლით. წლების მანძილზე, სკოლის მოსწავლეების მიერ მიღებული ოქროს და ვერცხლის მედლების სიჭარბე ჩვეულებრივი მოვლენა გახდა. აღსანიშნავია, რომ სკოლის კურსდამთავრებულები მუდამ გამოირჩეოდნენ აქტიურობით - ქვეყნის საზოგადოებრივ ცხოვრებაში.
 ამჟამად,  სკოლის 1345 ბავშვის აღზრდას მაღალკვალიფიციური პედაგოგები ემსახურებებიან, რომელთა უმრავლესობა სერთიფიცირებულია. გაძლიერებული კურსით ფრანგული ენის სწავლებას კი, პროფესიონალი მასწავლებლები უძღვებიან. სკოლა თანამშრომლობს საფრანგეთის საელჩოსთან, დიუმას ცენტრთან და ფრანკოფონიის საზოგადოებასთან.
 როგორც დირექტორმა აღნიშნა  23 - სკოლაში მოწესრიგებულია ინფრასტრუქტურა, გათბობის სისტემა და ხორციელდება სხვადასხვა პროექტები. ნაყოფიერი იყო გასული სასწავლო წელი, სკოლას ყავდა 5 მედალოსანი და ეამაყებათ, რომ 32  კურსდამთავრებული  ჩაირიცხა უმაღსეს სასწავლებელში, რაც კლასის დამრიგებლის იამზე ეცეტაძის დამსახურებაცაა.  ერთ-ერთი წარჩინებული მოსწავლე ცოტნე პატარაია ჩაირიცხა დედაუნივერსიტეტში და 100 პროცენტიანი გრანტი მოიპოვა, ხოლო, ეროვნული ოლიმპიადის გამარჯვებული  მარიამ მინაძე სორბონის უნივერსიტეტის სტუდენტი გახდა. სამოცდაათ პროცენტიანი გრანტი მოიპოვეს ლიზი ქართველიშვილმა, სანდრო ვადაჭკორიამ, ირაკლი კანდელაკმა, ანა ხარაიძემ და ნინო პეტრიაშვილმა; ორმოცდაათ პროცენტიანი დაფინანსება მიიღოგიორგი გვასალიამ.
 წლეულს 23-ე საჯარო სკოლაში  150 დაწყებით კლასელია და 6  პირველი კლასია.  სკოლაში ფუნქციონირებს რამდენიმე საერთაშორისო პროგრამა და სასწავლებელი ჩართულია გაეროს ბავშვთა  ფონდის unicef–ის  აქტიური სწავლების პროგრამაში და ასევე,  დაწყებითი განათლების  GPRIED-ის პროექტში.  სკოლაში სიახლეა ის, რომ მე-9 მე-11 კლასელებს დაემატათ ახალ საგანი პროფესიული დაგეგმარება და ორიენტაცია. სკოლის მოსწავლეები წარმატებით მონაწილეობენ სხვადასხვა კონფერენციებში და ოლიმპიადებში, საიდანაც სიგელებით ხელდამშვენებულები ბრუნდებიან. სკოლის წარმატება  ბუნებრივია, კარგი მენეჯმენტის და პედაგოგების დამსახურებაა. გაგაცნობთ კათედრის ხელმძღვანელებს ქართული ენისა და ლიტერატურეს კათედრა- ქეთევან ლებანიძე,  მათემათიკის კათედრის ხელმძღვანელია სერთიფიცირებული პედაგოგი ლალი გელაშვილი, საბუნებისლეტყველო მეცნიერების ნათელა ინასარიძე, ფრანგული ენის მაკა ნადარეიშვილი, რუსული ენის ციცინო ქოიავა, ინგლისური ენისნათია ბეჭვაია, ესთეტიკის კათედრის მედეა ჩაკვეტაძე, სპორტის კათედრას ხელმძღვანელობს  მარიამ ჯინჭარაძე, ხოლო, დაწყებითების კათედრას - ინელა გულუა. მოსწავლეებში, დიდი ავტორიტეტით სარგებლობენ ისტორიის პედაგოგი მარინე დალაქიშვილი-ნინუა და ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი კახა თოდაძე.

   ახალ სასწავლო წელს, სკოლის სააქტო დარბაზში,  ტრადიციული ღონისძიება გაიმართა, სადაც მოწვეულმა სტუმრებმა და სკოლის წარჩინებულმა კურს დამთავრებულებმა, პატარებს სკოლის დაწყება მიულოცეს და მათ წარმატებები უსურვეს. ზეიმზე, ამავე სკოლის მოსწავლეებმა  ანანო სამელიამ და ლუკა ბურდულმა შეასრულეს ცეკვა ,,ქართული’’, ქორეოგრაფი გია კენკებაშვილი. ღონისძიება ქართული ხალხური სიმღერებით დაამშვენა მომღერალთა გუნდმა- ,,ნარდანინამ’’, რომლის ხელმძღვანელია მარიამ ჯუგაშვილი. სკოლა მაღალ შედეგებზეა ორიენტირებული.

              mzia gogoZe

 

მედიცინა

 საჭიროა ექიმთა კვალიფიკაციის ამღლება

   სამწუხაროდ, ბოლო დროს ძალიან გახშირდა სამედიცინო შეცდომები, რაც უამრავ სხვა ფაქტორებთან ერთად, განპირობებულია  ზოგიერთ ექიმთა კვალიფიკაციის დაბალი დონით. მდგომარეობას ართულებს ის ფაქტიც, რომ  ზოგჯერ ვერ ხერხდება ამა თუ იმ დაავადების სათანადო დიაგნოსტიკა. ამ და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებზე გვესაუბრება  მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი , საქართველოს მეცნიერთა და სპეციალისტთა ასოციაციის  მედიცინის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, საერთაშორისო ექსპერტი ალექსანდრე პაპიტაშვილი.

   -მართალია, საქართველოში ბევრი მაღალკვალიფიციური  ექიმი და კარგი პერსონალია, მაგრამ მათ  თუ პერიოდულად ცოდნა არ განაახლეს, არ გაეცნენ მსოფლიო მედიცინის მიღწევებს, არ მიიღეს კონფერენციებში თუ სემინარებში მონაწილეობა და არ მიენიჭათ როგორც ადრე იყო ჩვენთან, შესაბამისი კრედიტ-ქულები, სამომავლოდ, შედეგი იქნება ძალიან სავალალო.  წლების წინ, საქართველოში  არსებობდა ექიმთა დახელოვნების ინსტიტუტი და ფაკულტეტები,  შემდეგ  ეს სისტემა გაუქმდა და შემოვიდა ექიმებისათვის კრედიტ-ქულების მინიჭების საერთაშორისო ტიპის სისტემა. დღეს ეს სისტემა გაუქმებულია. სამწუხაროდ, პაციენტი დარჩა (ზოგიერთი გამონაკლისის გარდა),  გაურკვეველი განათლების მქონე, ექიმის ანაბარა. არადა,  ღრმაცოდნისა და დიდი პრაქტიკული გამოცდილების გარეშე, კარგი ექიმი ვერ ჩამოყალიბდება, რასაც  სჭირდება 15-20 წელი, ამის გარეშე ის იქნება სამედიცინო განათლების მქონე  ვიწრო სპეციალისტი, რომელმაც გაიარა საცდელ-ექსპერიმენტული მომზადების თეორიული მომზადების თეორიული პერიოდი. ახალგაზრდა ექიმს, მუდმივი  კავშირი უნდა ჰქონდეს გამოცდილ სპეციალისტებთან. ადრე, ჩვენთან არსებობდა გამოცდილების გაზიარების და გადაცემის პრაქტიკა - უფროს და უმცროს თაობას შორის. ეს იყო აკადემიური სისტემა, კათედრების სახით და სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტების სახით, ჯანდაცვის სამინისტროსთან სამეცნიერო საბჭოს არსებობით და ა.შ. სამწუხაროდ, დღეს ეს ყველაფერი  აღარ არსებობს... მედიცინა ჩვენთან, ამჟამად, უკვე კომერციულია და შეუთავსებადია  აკადემიურ  ნამდვილ  მედიცინასთან.

 -ბატონო ალექსანდრე, რატომ გაუქმდა ექიმთა დახელოვნების ინსტიტუტი?

 - ექიმთა დახელოვნების სისტემა ყველა ქვეყანაში არსებობს, ჩვენთან, სამწუხაროდ, საბოლოოდ გააუქმა წინა მთავრობამ. არადა,  ასეთი ინსტიტუტის(სისტემის)არსებობა აუცილებელია,  ექიმთა დახელოვნების მიზნით.
როგორც უკვე აღვნიშნე,  ნებისმიერი ექიმი, რომელიც მუშაობს, ყველა სამედიცინო სიახლეს და მიღწევებს პრაქტიკულად ეცნობა სპეციალურ ღონისძიებებზე ან სამეცნიერო კონგრესებზე მონაწილეობით(ინტერნეტი საკმარისი არ არის). ასეთ ღონისძიებაში მონაწილეობის დროს, ის აგროვებს კრედიტ-ქულებს. მაგალითად, ამერიკის შეერთებულ შტატებში, ექიმმა  თუ ვერ დააგროვა სათანადო კრედიტ-ქულა გარკვეული დროის მანძილზე, მაშინ ის ხელმეორედ გადის გამოცდას (რესერტიფიცირებას) თავის სპეციალობაში.

 - ალბათ, ამიტომაც არის ხშირად სამედიცინო შეცდომები...

  -სამწუხაროდ, სხვადასხვა ტიპის შეცდომები არის ყველა ქვეყანაში, მაგრამ  ხშირად შეცდომა იმიტომ კი არ ხდება, რომ ექიმებს პრაქტიკა აკლიათ, არამედ იმიტომ, რომ ძნელია ერთმანეთისგან  რამდენიმე დაავადება განასხვავო. და თუ ამას ემატება პრაქტიკული დეფიციტი? მოგეხსენებათ, ამა თუ იმ  დაავადებას განსხვავებული მკურნალობა ესაჭიროება. ამიტომ,  აუცილებელია ახალი  ტექნოლოგიებისა და თანამედროვე დიაგნოსტიკური მეთოდების დანერგვა ქიმების სწავლებით.
ჩვენთან სიტუაცია რომ რეალურად გაუმჯობესდეს, აუცილებელია მედიკოსთა კონგრესების ხშირად გამართვა. ასევე, კარგია უცხოეთში სტაჟირება, მაგრამ იგი ძალიან ძვირია და ყველას ხელი  არ მიუწვდება..

 -ჩვენთან, სამედიცინო შეცდომებზე თუ არსებობს სამართლებრივი რეგულაციები?

  -ჯანდაცვის სამინისტროში არსებობს სპეციალური უწყება - ექიმთა საქმიანობის რეგულირების სააგენტო,სადაც ჰყავთ ექსპერტები, რომლებიც აკონტროლებენ სამედიცინო დაწესებულებისა და ექიმთა მუშაობის ხარისხს. თუმცა, აქაც არის პრობლემა.. საკითხავია
რამდენად ობიექტურად მუშაობენე ქსპერტები? ისინი არიან არჩეულები პროფესიული ასოციაციების მიერ?მათ ვინ და პრინციპის დაცვით ნიშნავს გაუგებარია. რა ადგილი უკავია ამაში სამედიცინო საზოგადოებას,არის ყველაფერი საჯარო და გამჭვირვალე?
ერთი სიტყვით, დახურული სისტემაა და საჯარო არ არის.


 -თქვენ ბრძანდებით,  მედიკოსთა ტრადიციული 38-ე საერთაშორისოსკოლა – კონფერენციის საორგანიზაციო კომიტეტის თავჯდომარე, რომელიც 11-18 ივლისში ჩაქვში გაიმართა. გვიამბებთ კონფერენციის მნიშვნელობის შესახებ?

 -თავდაპირველად, მინდა გითხრათ, რომ მგავსი კონფერენციები იმით არის მნიშვნელოვანი, რომ ახალგაზრდა ექიმები კვალიფიკაციას იმაღლებენ.
აქ  მათ უცხოელი სპეციალისტები გამოცდილებას უზიარებენ; ასევე, აცნობენ მედიცინის სიახლეებს და მსოფლიო მედიცინის უახლეს ტექნოლოგიურ მიღწევებს.
 მედიკოსთა ტრადიციული 38-ე საერთაშორისო სკოლა – კონფერენცია  ჩატარდა საქართველოს მეცნიერთა და სპეციალისტთა ასოციაციის მედიცინის დეპარტამენტის ეგიდით. სკოლა-კონფერენციის მთავარი მიმართულებაა : ”თანამედროვე კლინიკური მედიცინა - მიღწევები და უახლესი ტექნოლოგიები”  (11-18 ივლისი 2015).  ასოციაციის თავჯდომარეა კავკასიის უნივერსიტეტის ვიცე-რექტორი პროფესორი ნუგზარ სხირტლაძე.  სხვათაშორის, ამავე უნივერსიტეტშია სამედიცინო ფაკულტეტი და ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიმართულება, რომელსაც ხელმძღვანელობს ვახტანგ სურგულაძე. ეს ძალზე მნიშვნელოვანია, რადგან ჯანდაცვის ორგანიზაციაზე ძალიან ბევრი რამ არის დამოკიდებული, რადგან შეიძლება ბევრი კარგი ექიმი გვყავდეს, მაგრამ თუ მათი ორგანიზება არ მოხერხდა, შედეგს ვერ მივიღებთ...

 -კონფერენციაზე, ძირითადად, რასაკითხები იყო გაშუქებული?

  - სკოლა-კონფერენციის ძირითადი თემატიკა იყო: ფარმაკოთერაპია, კლინიკური ქირურგია და ტრანსლანტოლოგია, ულტრაბგერითი დიაგნოსტიკა, დერმატო-ვენეროლოგია, კლინიკური ნევროლოგია, ნეიროქირურგია, კარდიო ვასკულარული დაავადებები და ა.შ. ასევე, დაგეგმილია ოჯახის ექიმის კვალიფიკაციის ამაღლებაც. კონფერენციის მუშაობაში მონაწილეობას მიიღებენ სხვადასხვა დარგობრივი ასოციაციები, უმაღლესი სამედიცინო სასწავლებელები, უცხოელიკოლეგები და სხვები.  უნდა აღინიშნოს, რომ ჩვენ უკვე დიდი ხანია აქტიურად ვთანამშრომლობთ სხვადასხვა ქვეყნის მედიცინის სპეციალისტებთან, სისტემატურად ვატარებთ ერთობლივ კონფერენციებს და სიმპოზიუმებს - თურქეთის, რუსეთის, საბერძნეთის, უკრაინის, სომხეთის, შვეიცარიის, უკრაინის, აზერბაიჯანის, უზბეკეთის, ბელორუსიის და  ბევრი სხვა ქვეყნის  წარმომადგენლებთან.
 მრავალწლიანი აქტიური თანამშრომლობის ორგანიზაციისთვის,  მე შარშან, გავხდი სომხეთის საპატიო დოქტორი.

 -ბატონო ალექსანდრე, დედათა და ბავშვთა ჯანდაცვის კუთხით, რა უახლესი მიღწევები იქნება გაშუქებული კონფერენციაზე?

  -პირველ რიგში, კონფერენციაზე, ჩვენ დავაყენეთ საკითხი - ნაყოფის უფლებების დაცვის შესახებ. სხვათაშორის,  აღნიშნული საკითხი წლების მანძილზე იხილებოდა მსოფლიო პერინატოლოგთა ასოციაციის მიერ დასათანადო შესწავლის შემდეგ, მიღებულ იქნა ე.წ. ბარსელონის დეკლარაცია:
” ნაყოფის უფლებების დაცვა”, რომელიც რეკომენდაციის სახით გადაეცა ყველა ქვეყანას. თუმცა, ჯერ ჩვენთან ეს საკითხი არ განხილულა... არადა, ქვეყნისთვის ამას დიდი მნიშვნელობა აქვს, რადგან აუცილებელია გაიზარდოს მოსახლეობის რიცხვი, დაიბადოს ბევრი ჯანმრთელი და ძლიერი ბავშვი.  სამწუხაროდ,საქართველოში, სხვა წამყვან ქვეყანასთან შედარებით, ახალშობილ ბავშვთა სიკვდილიანობა მაღალია და გახშირებულია ბავშნთა სიმახინჯეები...

 -რა დონეზეა საქართველოში, ორსულების დიაგნოსტიკა და მკურნალობა, რათა ბავშვთა სიმახინჯეები  თავიდან  ავიცილოთ?

 -ფაქტია, რომ ჩვენთან ამ დარგში დიაგნოსტიკა ზოგადად ძალიან დაბალ დონეზეა.…სამწუხაროდ, იბადება უამრავი სხვადასხვა დაავადების მქონე ბავშვი, მათ შორის გენეტიურ და გენეტიურ-ქრომოსომული ანომალიებით, რომელიც შეიძლებოდა ყოფილიყო აცილებული. მინდა გითხრათ, რომ  ექიმების კვალიფიკაციას და ორგანიზაციას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ორსულობის პირველ ტრიმესტრში ანუ  ამ დროს, ორსულობის 14 კვირამდე,  ფეხმძიმე ქალს სპეციალური სკრინინგული გამოკვლევა უნდა ჩაუტარდეს.  სამწუხაროდ, ქალთა კონსულტაციებში არ ან ვერ ფლობენ სათანადო ცოდნას, რათა ქრომოსომული ანომალიების მარკერები დროულად აღმოაჩინონ, ამისათვის, საჭიროა კადრების სპეციალური მომზადება და უნდა ჩამოყალიბდეს მესამე დონის, სპეციალური სამედიცინო ცენტრი, რომლის შექმნა სახელმწიფომ, ჯერ-ჯერობით, ვერ უზრუნველყო.  დღეს, მსოფლიოში ზოგიერთი ანომალიის შესაბამისი პალიატიური მკურნალობის მეთოდი არსებობს და იმ შემთხვევაში, თუ ორსულობის 12 კვირამდე აღმოჩენილი იქნება მაგალითად, დაუნის  სინდრომი, სათანადო ღონისძიებების ჩატარების შემდეგ, გვაძლევს შესაძლებლობას ისე ვიმოქმედოთ, რომ დაბადებული ბავშვი, შესახედავად მართალია იქნება დაუნის გარეგნული – მორფოლოგიური ნიშნის მატარებელი, მაგრამ გონებრივად არ იქნება ჩამორჩენილი, რაც ანახევრებს ოჯახის წუხილს და ბავშვს აძლევს  შესაძლებლობას, მომავალში იყოს საზოგადოების სრულყოფილი წევრი.
         
                                           ესაუბრა  მზია  გოგოძე