საქართველოს რესპუბლიკა      2013-04-30

თამბაქო - რეკლამირებული სიკვდილი

საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში თამბაქოს მოხმარება იკრძალება. მთავრობის კიდევ ერთი ინიციატივა ამჯერად სიგარეტისა და ალკოჰოლის მოხმარების შემცირებას უკავშირდება. კანონში ცვლილებები მზადდება და კონტროლი ამ პროდუქტების მოხმარებაზე სავარაუდოდ გამკაცრდება.
ცნობილია, რომ რეკლამა დიდ ზემოქმედებას ახდენს ადამიანის ფსიქიკაზე. ლამაზად გაფორმებული ბანერები, სატელევიზიო რეკლამები, რა თქმა უნდა, მოზარდის ყურადღებას იქცევს - გვითხრა თამბაქოს კონტროლის ალიანსის ხელმძღვანელმა გიორგი ბახტურიძემ, - მისი თქმით, საქართველოში, თამბაქოსგან გამოწვეული დაავადებებით, ყოველწლიურად, 9 ათასიდან - 11 ათასამდე ადამიანი იღუპება. მათ შორის 3 ათასი პასიური მწეველია.

- ბატონო გიორგი, სახელმწიფომ რა ღონისძიებები უნდა გაატაროს იმისთვის, რომ დაიცვას მომავალი თაობის ჯანმრთელობა და სიცოცხლე.

- საქართველოს პარლამენტმა 2005 წელს თამბაქოს კონტროლის შესახებ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ჩარჩო კონვენციის რატიფიცირება მოახდინა, რითაც აიღო საერთაშორისო პასუხისმგებლობა, შეესრულებინა ნაკისრი ვალდებულება. თუმცა, მათგან მცირე ნაწილია შესრულებული. ფაქტია, რომ დღემდე საქართველოში თამბაქოს საწინააღმდეგო პრევენციული ღონისძიებები არ ტარდებოდა. ჩვენ არაერთხელ ჩავატარეთ საინფორმაციო კამპანია სკოლებსა და სხვა დაწესებულებებში, მაგრამ ეს ზღვაში წვეთია... თამბაქოს კონტროლი ჩვენს ქვეყანაში "აქილევსის ქუსლია". აუცილებელია, სასწავლო დაწესებულებებში სააგიტაციო პროპაგანდის წარმოება. განათლების სამინისტრომ კი, უნდა შეიმუშაოს პედაგოგთა გადამზადების სპეციალური პროგრამა. მასწავლებელმა მოზარდს უნდა მიაწოდოს ინფორმაცია თამბაქოს მავნეობის შესახებ. უნდა შეიქმნას სპეციალური სერვისები, რომლებიც ადამიანს დაეხმარება სიგარეტის მოწევის თავის დანებებაში. აუცილებელია, საზოგადოებრივ თავშეყრის ადგილებში, სასწავლო, კულტურულ და სპორტულ დაწესებულებებში თამბაქოს მოხმარების მკაცრად აკრძალვა.

- კანონით ხომ ეს ისედაც აკრძალულია.

- რა თქმა უნდა, მაგრამ არ სრულდება. კანონი თამბაქოს კონტროლის შესახებ 2003 წელს მიიღეს. იგი, შედარებით, სუსტი იყო, 2008 წელს კი, შეიცვალა და უფრო გამკაცრდა. კანონი რომ მოქმედებდეს, ამისათვის საჭიროა ადმინისტრაციულ-სამართალდარღვევათა კოდექსში ცვლილებების შეტანა და საჯარიმო სანქციების დაწესება.
- რას გვეტყოდით თამბაქოს ინდუსტრიაზე.
- სამწუხაროდ, თამბაქოს ინდუსტრია კარგად არის განვითარებული. მისი ზემოქმედების შედეგად უამრავი ადამიანის ჯანმრთელობა ილახება... ფაქტია, რომ თამბაქოს ინდუსტრია უხეშად ერევა ჯანდაცვის პოლიტიკის შემუშავების და განხორციელების პროცესში. ასევე, დიდია ლობისტების ზეგავლენაც... სახელმწიფოს ყველა ბერკეტი აქვს იმისთვის, რომ თამბაქოს მომხმარებელთა რიცხვი შეამციროს.

- რა ინფორმაცია გაქვთ თამბაქოს ხარისხზე.

- დღეს, ფაქტობრივად, ბაზარი გაჯერებულია უხარისხო პროდუქციით. საქართველოში, 2004 წლიდან გაუქმდა ლიცენზია თამბაქოს წარმოებასა და ხარისხის კონტროლზე. ამჟამად, თურქეთიდან შემოდის განადგურებას დაქვემდებარებული, დაბინძურებული ნედლეული, რომელიც უფასოდ გადაეცემათ ქართველ მეწარმეებს. საქართველოში კი ნედლეულს ხელმეორედ ამუშავებენ, აფასოებენ და ლამაზად შეფუთულს ყიდიან. აქვე ისიც უნდა ითქვას, რომ თამბაქოს წარმოების პროცესში ურევენ ისეთ ქიმიურ ნივთიერებებს, რომლების 2-3-ჯერ ზრდის ნიკოტინზე დამოკიდებულებას.

- გამოდის, რომ ეს კრიმინალური ბიზნესია, რაც, ფაქტობრივად, არ კონტროლდება.

- მართალი ბრძანდებით, კრიმინალური ბიზნესია, რომელიც წახალისებული იყო სახელმწიფოს მხრიდან. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის რეკომენდაციით, თამბაქოს ინდუსტრიას პრიორიტეტი არც ერთ ქვეყანაში არ უნდა ჰქონდეს, ჩვენთან კი, პირიქითაა. თამბაქო არის პროდუქტი, რომელიც სიკვდილს იწვევს, ანუ ეს არის ლეგალიზებული სასიკვდილო ნივთიერება, რომლის რეალიზაცია ნებადართულია. ამასთან, მოსახლეობამ უნდა იცოდეს, რომ სიგარეტი საშიშია მათი ჯანმრთელობისთვის. თამბაქო სხვადასხვა დაავადებებთან ერთად, მამაკაცებში იმპოტენციასაც იწვევს. სიგარეტის მოწევის შედეგად, ქალებში 2-3 პროცენტით მოიმატა ფილტვის სიმსივნემ... დღეს, ყოველი მე-4 ადამიანი იღუპება თამბაქოსგან გამოწვეული დაავადებების შედეგად. ასე რომ, თამბაქომ შეიძლება ერის დეგრადაცია გამოიწვიოს, ამიტომ მოვუწოდებ თითოეულ მწეველს, უარი თქვას სიგარეტზე, გაუფრთხილდეს საკუთარ ჯანმრთელობას და იცხოვროს ჯანსაღი ცხოვრების წესით!



ავტორი:  მზია გოგოძე