12 სექტემბერი 2013 წელი

                                             ბავშვი და ძალადობა

  Ffaqtia, rom saqarTveloSi  bavSvis aRzrdis erT-erT meTodad fizikuri dasja aris miCneuli,  samwuxarod, bevrma mSobelma arc ki icis, rom aseTi mkacri midgomiT, SesaZloa mozardis fsiqika da janmrTelobac daazianos.

   cnobisaTvis: „ოჯახში ძალადობა გულისხმობს ოჯახის ერთი წევრის მიერ მეორის კონსტიტუციური უფლებებისა და თავისუფლებების დარღვევას ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, ეკონომიკური, სექსუალური ძალადობით ან იძულებით“  (საქართველოს კანონი ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ). 

   ოჯახებში, სადაც ძალადობა ჩვეულებრივი მოვლენაა, ბავშვი პირდაპირ ან არაპირდაპირ  ხდება ძალადობის მსხვეპლი. ის ღრმა ფსიქიკურ ტრავმას იღებს მაშინაც, როცა მშობლის მიმართ ჩადენილი ფიზიკურ შეურაცხყოფას შეესწრება, ასევე მშობლებს შორის არსებულ კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრების დროსაც. ბავშვი გრძნობს დაძაბულ სიტუაციას მაშინაც კი, როცა უშუალოდ არ არის ძალადობის თვითმხილველი.

  კვლევების მიხედვით, თუ ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი ქალია, იზრდება საფრთხე იმისა, რომ ბავშვებიც გახდნენ მამის მხრიდან ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლნი.

ძალადობა ყოველთვის სერიოზულ ზიანს აყენებს არა მხოლოდ ბავშვის ჯანმრთელობას, განვითარებასა Dდა სოციალიზაციას, არამედ ზოგჯერ საფრთხეს უქმნის მის სიცოცხლესაც.

     ojaxSi Zaladobasa da bavSvTa aRzrdis meTodebze gvesaubreba: Zaladobisa da  jandacvis erovnuli qselis fsiqologi:  manana soloRaSvili

 -ojaxSi, Zaladobrivi sistema roca arsebobs es aucileblad bavSvze uaryofiTad moqmedebs.EBbunebrivia, yvela ojaxi  idealuri ver iqneba, magram Hharnoniuli urTierTona col-qmars Soris, bavSvze dadaebiTad aisaxeba. arsebobs fizikuri da fsiqologiuri Zaladoba. CvenTan ZaladobaT aRiqmeba is, rac Tvalxilulia anu fizikuri Seuracxyofa.  vfiqrob, yuradReba gasamaxvilebelia fsiqologiuri Zaladobis formebze. magaliTad, saqarTveloSi yvelaze xSiria hiper-mzrunveloba anu  zedmetad mzrunveli mSoblebi. rodesac bavSvs Tavisufali neba aqvs warTmeuli, es mis fsiqikaze cudad moqmedebs. arseboben ,,kruxi’’ dedebi, romlebic Svilis magivrad, Tavad iReben gadawyvetilebas, Tu ra Caicvas bavSvma, ra SeWamos, umaRlesSi sad Caabaros da a.S. aseTi  SemTxvevaSi, upasuxismgeblo, sxvaze damoukidebel mozrdils viRebT da is 40 wlis asakSic ki, mSoblebze iyos damokidebuli..

 -qalbatono manana, samwuxarod zogierTma mSobelma ar icis fsiqologiuri  Zaladobis formebi..

- samwuxarod asea.. magaliTad,  zogierTi mSobeli Zaladobis formad ver aRiqvams imas, roca bavSvs calke oTaxSi Caketavs, an pataras iseT samuSaos daavalebs, romelic mis asakobriv zRvars aRemateba. Kkidev erTxel vimeoreb,Ffizikurze metad, bavSvze cud  kvals,  fsiologiuri Zaladoba tovebs, romelic samomavlod, savalalo Sedegebs iZleva.

-qalbatono manana, bavSvi roca Znelad aRsazrdelia, aseT SemTxvevaSi aRzrdis ra xerxs unda mimarTos mSobelma?

 -gamocdili fsiqologebis azriT, Znelad aRsazrdeli bavSvi ar arsebobs. Ggermaneli fsiqologebi sakiTxs  ase ayeneben: Znelad aRsazrdeli bavSvi Tu mSoblebi?.. saerTod, nebismieri bavSvi individualur midgomas saWiroebs. Tu bavSvi Znelad aRsazrdelad iTvleba, es imas niSnavs, rom Cven anu ufrosebma, raRac Secdomebi davuSviT. saerTod, Tu ginda daexmaroT bavSvs, pirvel rigSi, unda daexmaroT mSobels. Ffsiqologma unda daiwyos muSaoba jer mSobelTan (12 wlis asakamde) da Semdeg bavSvTan.. Tumca, paralelurad, bavSvTanac aris saWiro Terapiuli muSaoba, xatviT, TamaSebiT da a.S.....

 -gamodis, rom bavSvi rogorc ki daibadeba dedam maSinve unda mimarTos fsiqologs?

 -aramarto maSin, ufro adre... Tqven ra ggoniaT, mucladyofnis periodSi embrioni ar grZnobs yvelafers? Oosulobis dros, bavSvic imaves ganicdis rasac deda. Aamitom, dedasTan erTad, mTeli ojaxi  unda moemzados fsiqologiurad bavSvisTvis.  Hharmoniul ojaxSi gazrdili bavSvi ufro jansaRi fsiqikisaa, romelsac aRiarebis da siyvarulis deficiti ara aqvs.  Tu patara  mSobelTan urTierTobis naklebobas  ganicdis,  maSin es mis fsiqikaze negatiurad aisaxeba.

 -rogoria fsiqologiuri Zaladobis niSnebi?

A –ფსიქოლოგიური ძალადობის ნიშნებიa: ძილის დარღვევა, მარტოობისაკენ მიდრეკილება, აგრესიულობა ან პასიურობა, ადამინებთან ურთიერთობის დამყარების სიძნელეები, დაბალი აკადემიური მოსწრება, დაბალი თვითშეფასება, ნერვული ტიკები, ენურეზი (უნებლიე შარდვა), მეტყველების დარღვევა, სომატური დაავადებები

-ramdenad cudad moqmedebs mozardze zedmeti saxelis Serqmeva?

-Tu zedmet saxels uaryofiTi datvirTva aqvs,  maSin es bavSvs damcirebuls, abuCad agdebuls da gariyuls xdis. Ees fsiqologiuri Zaladobis erT-erTi formaa da mas gariyva hqvia.

 -qalbatono manana, iqneb ufro konkretulad agvixsnaT, Tu ra mZime Sedegebi SeiZleba gamoiwvios  Zaladobam?

 - Zaladobam,  SeiZleba  cudi Sedegebi gamoiwvios  rogorc fsiqikur, ise fizikur janmrTelobazec. Aar aris gamoricxuli, Zaladobis msxverplma,  idsentificireba ganicados moZaladesTan anu ,,rolSi Sedis’’ bavSvi da samomavlod, es praqtika gadaaqvs sakuTar ojaxSic. mogexsenebaT, realur cxovrebaSi, rolebis Sesruleba ar unda Wirdebodes adamians, magram is  aracnobierad, maSin mimarTavs mas, roca fsiqologiuri wonasworoba aqvs dakarguli. ojaxuri Zaladobis msxverpli vaJebi xSirad, mamasTan ganicdian identificirebas da Semdeg, roca ojaxebs qmnian Tavad xdebian moZaladeebi. Ksociologiuri kvlevebis Sedegad gamovlinda, rom aRniSnul ojaxevSi gazrdili  gogonebi, zrdasrul asakSic msxverplis ,,rolSi Sedian’’ da isev moZalades ukavSireben TavianT cxovrebas.  fsiqologiaSi arsebobs axlo da Soreuli Sedegebi. Aaxlo SeiZleba iyos: SiSi, izolacia, martosuloba, Caketva, SfoTva, asocialuri qceva, narkotikebisken da alkoholisken midrekileba, suicidis mcdeloba... Soreuli Sedegebi vlindeba maSin, roca fsiqologiuri problemebi somatur anu fizikuri janmrTelobaze  gadadis. bavSvs aReniSneba simsuqne as wonaSi swrafi dakleba, bronqialuri asTma, wylulovani da  kanis daavadebebi, mentaluri da fsiqikuri problemebi. gaaCnia ra formiT da rogori xangrZlivobiT xdeboda bavSvze Zaladoba. samwuxarod, aris SemTxvevebi, roca bavSvebi mSoblebisagan, seqsualur Zaladobas ganicdian.

-seqsualur ZaladobaSi ras guylisxmobT?

 -seqsulur ZaladobaSi igulisxmeba:  ეროტიული ელფერის ალერსი,  TvalTvali ბავშვისთვის პორნოგრაფიული სურათების გადაღება, სექსუალური შინაარსის ფილმების ყურების ან პორნოგრაფიული ჟურნალების დათვალიერების ხელშეწყობა, გაუპატიურება ან გაუპატიურების მცდელობა, სასქესო ორგანოების დემონსტრირება, ღია საუბრები სექსზე, სისხლის აღრევა (ინცესტი), სხეულით ვაჭრობის იძულება. Cven, araerTxel SevxvdiT aseT bavSvebs, maT fsiqologiuri daxmareba gavuwieT da zogierTi bavSvTa dacvis centrSi gavagzavneT.

-ramdenad Sedegiania Zaladobis msxverplis  fsiqologiuri reabilitacia?

-garkveuli periodis Semdeg, nebismieri Zaladobis msxverplis fsiqo-reabilitacia aris SesaZlebeli. qveyanaSi arsebobs, ojaxSi Zaladobis msxverpl dedaTa da bavSvTa TavSesafrebi, sadac xdeba maTi daxmareba da reabilitacia.

 Cveni organizacia, Zaladobisa da  jandacvis erovnuli qseli da gaeros bavSvTa fondi ,,unicefi’’,  saqarTveloSi ramdenime proeqtze muSaobs. Pproeqtis farglebSi, regionebSi vawyobT gasvliT Sexvedrebs, vatarebT seminarebsa da gamokvlevebs. kvlevis mizania: SeviswavloT mosaxleobis damokidebuleba da qceva, bavSvTa mimarT ZaladobasTan dakavSirebiT. xSirad, vmuSaobT moZaladeebis jgufebTan, soflebsa da qalaqebSi vatarebT sajaro diskusiebs da a.S.  saqarTvelos  mosaxleobis 44% mxolod informirebuli  sworad, Tu ra aris Zaladoba bavSvze. Pproeqtis farglebSi, ufros klaselebSi CavatareT gmokiTxva. kiTxva aseTi iyo: sad ufro xSirad xdeba bavSvi Zaaladobis msxverpli - ojaxSi, skolaSi, quCaSi?. gamokiTxulTa 90% gvipasuxa, rom ojaxSi. samwuxarod, CvenTan cema aRzrdis meTodad miaCniaT. gaeros bavSvTa fondis ,,unicefi’’-is  gamokvleviT, saqarTveloSi bavSvTa aRsazrdelad, fizikur Zaladobas iyenebs qalebis 30%, xolo mamakacebis 17%. Cveni gamokiTxviT,  Zaladobis mxriv, kaxeTi aris pirvel adgilze, iq aRzrdis mkacr meTods 62%uWers mxars.

-qalbatono manana, geTanxmebiT bavSvi ar unda vcemoT, magram roca mozardi urCia da zedmetad Tavneba, aseT SemTxvevaSi dasjis ra meTodi gamoviyenoT?

 -cema, yuris aweva,  Tmebis wiwkna  da a.S. araswori midgomaa, romelic  samomavlod, uku efeqts iZleva. dasjis sxva gza unda gaamonaxos mSobelma. yvela bavSvi individualur midgomas saWiroebs. Ffsiqologebi, dasjis meTods emxrobian, magram cemas kategoriulad gamoricxaven. bavSvis dasja SeiZleba imiTac, Tu mas droebiT raRac survilebs ar SevusrulebT. magaliTad, ar gavuSvebT iq, sadac unda wasvla an ar vuyidiT imas, rac mas Zalian unda. droebiT gadauvadoT survilis Sesruleba da  bavSvi mixvdeba, rom dasjilia.

   ojaxSi ბავშვს უნდა ჰქონდეს გადაწყვეტილების მიღებისა და აზრის გამოთქმის საშუალება. ეს არ ნიშნავს imas, რომ ბავშვი სულ თავის ნებაზე იყოს მიშვებული, რასაც უნდა იმას აკეთებდეს da ყველაფრის უფლება ჰქონდეს, მაგრამ მას წახლისებისთვის მეტი თავისუფლება უნდა მივცეთ.  saerTod, unda vicodeT, rom არასრულწლოვანი თუ ოჯახში,    ძალადობის მსხვერპლია, საჭიროა მისი დაცვა. ეს თვითოეული ჩვენგანის ვალია!

                        Mmzia gogoZe