Sunday 4 May 2014

თსუ ევროპულ სივრცეში

   
           
  interviu  ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtorTan, akademikos lado papavasTan.

  yvelas axsovs albaT, rogori vnebaTaRelva trialebda iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi. ramdeni problema dagrovda da protestis rogori talRa gamoiwvia im usamarTlobam, rac Cvens upirveles dedauniversitetSi maSin igrZnoboda, reformis saxeliT da nacionalebis wyalobiT... gavida dro. universitetis xelmZRvaneloba Seicvala da xelisuflebis cvlilebasTan erTad, bunebrivia, mkiTxvels ainteresebs axla ra xdeba universitetSi, ra Seicvala, ra gakeTda da ra aris dagegmili samomavlod? aRniSnul sakiTxebze sasubrod vewvieT ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors, akademikos lado papavas.
-batono lado, ra mdgomareobaa amJamad universitetSi, ra siaxleebia?
-mogexsenebaT, universiteti sakmaod didi da rTuli organizmia. CvenTan, amJamad 22 aTasamde studenti swavlobs,  aris ramdenime aTasamde TanamSromeli,  mTlianobaSi  ki varT 25-26 aTasamde adamiani. sakmaod didi koleqtivia da  bunebrivia, masSi mimdinare procesebi martivi ar aris, miTufro, rom Zalian bevri problema, wlebis ganmavlobaSi grovdeboda da moiTxovda gadawyvetas. praqtikulad, rva Tvea rac universitets vxelmZRvanelob da am xnis manZilze, zogierTi sakiTxis gadawyveta moxerxda, zogierTSi cotaTi win waviwieT da zogierTSi ki, ikveTeba ra gvaqvs gasakeTebeli. yvelaze mTavari rac gakeTda, es aris studentTa akademiuri registraciis sakiTxis gadawyveta. alabaT, mkiTxvelebs exsomebaT, rom bolo wlebis ganmavlobaSi, saswavlo wlisa da sagazafxulo semestris dasawyisSi, studentebs hqondaT yovelTvis xmamaRali protesti imasTan dakavSirebiT, rom  universitetSi ver xerxdeboda akademiuri registraciis gavla. iyo problemebi da xarvezebi, rac urTulebdaT studentebs sagnebis arCevas da daregistrirebas. axali semestrisTvis, es problema Cven gadavwyviteT. movaxdineT rogorc departamentis teqnikuri gadaiaraReba, aseve ganvaxorcieleT sakadro cvlilebebi da praqtikulad, seriozuli xarvezebis gareSe Caiara studentTa registraciam. aris garkveuli naklovanebebi, magram iseTi mniSvnelovani ara da imedia, samomavlod problema saerTod aRar iarsebebs.
  aseve, aranakleb mniSvnelovania, rodesac doqturanturas amTavrebs axalgazrda da sadoqtoro disertacias daicavs, xSirad, aris vakuumSi, radgan ar icis sad wavides da sad daiwyos muSaoba. mogexsenebaT, ase advili ar aris dasaqmeba. amitom, rogorc ki reqtori gavxdi, SarSan Semodgomaze miviReT gadawyvetileba da SevqmeniT saqarTveloSi pirvelad, postdoqturanturis instituti. axalazrda doqtorebs, romelTac araumerts, vidre bolo sami wlisa, daculi aqvT sadoqtoro disertacia, Cven vTavazobT dasaqmebas. im SemTxvevaSi, Tu isini warmoadgenen kvleviT proeqts, maSin mas universiteti daafinansebs da Tormet postdoqturants  Tsu-Si daasaqmebs kvleviT saqmianobaze. es aris saerTaSoriso praqtika, swored, postdoqturanturis sakiTxi iyo Cemi winasaarCevno koncefciis erT-erTi ZiriTadi sakiTxi, romelic ZiriTadad gadawyvetilia, yvela normatiuli aqti miRebuli gvaqvs da savaraudod, zafxulSi gamovacxadebT konkurs, rom oqtombridan, pirveli nakads aviyvanoT.
-rac Seexeba literaturiT uzrunvelyofis sakiTxs, am mxriv Tu aris raime siaxleebi?
 - Zalian didi mniSvneloba aqvs imas, rom studentebi uzrunvelyofilni iyvnen saswavlo literaturiT. CvenAwavawydiT ori tipis problemas, erTi is aris, rom biblioTekaSi ar aris sakmaris literatura. meore problema is, aris rom literatura ar aris qarTula enaze. Cven universitetis bibloTekisTvis ukve SeviZineT didi raodenobiT axali literatura.Uaseve, gadavwyviteT, ucxo enaze gamocemuli saxelmZRvaneloebs Targmna. SevqmeniT komisia, romelsac xelmZRvanelobs Cemi moadgile, profesori merab eliaSvili. komisiam praqtikulad, yvela fakultetidan moiZia informacia Tu ra literatura rogor unda iTargmnos. sul male, SevisyidiT saavtoro uflebebs da Cveni Siga sakadro da finansuri resursebiT movagvarebT aRniSnul problemas.
   Cven aseve, vmuSaobT universitetSi akademiur da administraciul modernizaciaze. es rTuli procesia, raTa universitetis struqtura gaxdes ufro efeqtiani da iyos orientirebuli swavlebaze da samecniero kvlevaze. aqedan gamomdinare, Seiqmna specialuri jgufi, romelsac saTaveSi Caudga Cemi moadgile strategiuli ganviTarebis sakiTxebSi, profesori marine CitaSvili, romelmac universitetis modernizaciis koncefciaze ukve daasrula muSaoba, moxda dokumentis ganxilva.
-batono lado, ras gvetyodiT akademiur konkursebTan dakavSirebiT?
-aranakleb mniSvnelovania univeristetSi akademiuri konkursebis sakiTxi. erTi cvlileba ukve SeviteneT sakonkurso komisiis debulebaSi, magram Catarebulma konkursebma aCvena, rom es sakmarisi ar aris. amitom, vamzadebT axal cvlilebas, rom ufro formalizebuli da srulyofili iyos TviTon saarCevno procedurebi, radganac gamoiricxos is SesaZlo xarvezebi, rac am etapze gamoikveTa. ase rom, sakonkurso komisiebis sakiTxic muSaobisa da gadawyvetis procesSia. aseve, gadawyvetis procesSia unuversitetSi samecniero eTikasTan dakavSirebuli sakiTxebic. Cven gvinda, rom universitetSi gaZlierdes samecniero kvleviTi saqmianoba, es ki SeuZlebelia im SemTxvevaSi, Tu ar iqna daregulirebuli saamecniero eTikis sakiTxebi. amitom debulebis proeqti TiTqmis dasrulebulia da male  damtkicdeba.

-wina xelisuflebam bevri Secdoma dauSva, Tsu- dan gamoyara cnobili profesorebi, amasTan dakavSirebiT araerTi aqcia gaimarTa... isini romelime dabrunda? Tu gamosworda rame?

 -adre gaSvebuli profesorebis bedi, me rogorc rigiT moqalaqes da universitetis reqtors, Zalian maRelvebs. es adamianebi aTeulobiT wlebi emsaxurebodnen universitets da erT dRes aRmoCndnen universitets kedlebs miRma, maT Soris aris, Zalian bevri damsaxurebuli adamiania, zogierTi, samwuxarod, ukve cocxalic aRar aris... samarTlianobis aRdgenis problemas unda SevxedoT ara mxolod universitetis CarCodan, aramed globaluri masStabiT. universiteti calke saxelmwifo ar aris, igi nawilia imisa, rasac hqvia saqarTvelo. amitom, ra procesebic midis dRes qveyanaSi samarTlianobis aRdgenis kuTxiT, zustad es procesebi aisaxeba unuversitetzec. am etapze, gaSvebuli profesorebis masobrivi dabruneba ubralod SeuZlebelia. dabrunebis erTaderTi gza aris konkursebi. erTi mxriv, me TviTon kanonis darRvevis aranairi survili ar gamaCnia da meore mxriv, is adamianebi romelTac ukaviaT akademiuri Tanamdeboba, isini arian konkursebiT arCeuli da masobrivi konkursebi universitetSi, mxolod 2017-2018 wlebSia kanoniT gaTvaliswinebuli.
- Tumca, gaSvebuli profesorebis reabilitacia, raRac formiT unda moxdes…
-ra Tqma unda, am adamianebis reabilitacia daxmarebis kuTxiT unda ganxorcieldes. magaliTad, fuladi kompensaciis saxiT. qveyanaSi, zogadad unda arsebobdes erTiani saxelmwifo programa, romeliTac ara mxolod universitetidan, aramed sxvadasxva dawesebulebidan gaSvebuli TanamSromlebis mimarT socialuri samarTlianobis sakiTxis aRdgena moxdeba. gaSvebuli xalxi aris sxvadasxva organizaciidan, amitom es sakiTxi erTianad unda gadawydes. saerTod, problemebis mogvareba  universitetSi dakavSirebulia finansur SesaZleblobasTan.Mes ukanaskneli ki, Cveni “aqilevsis quslia”. saqme imaSia, rom universitetis dafinanseba xdeba uSualod, studentis mier motanili fuliT, romelic aris uSualo sauniversiteto finansebis erTad-erTi wyaro. students fuli moaqvs an ojaxidan an saxelmwifo grants saxiT. universiteti, uSualod saxelmwifo  biujetidan fuls ar iRebs. fuli mibmulia studentze da es aris Zalian mwiri resursi – studentze 2250 lari, Tumca, visac granti ara aqvs, Zalian mZime gadasaxdelia studentisTvis.
- am mxriv ra SeRavaTia gaTvaliswinebuli studentebisTvis?
-SeRavaTebi aris mxolod safasuris gadavdeba, isic erTi semestris ganmavlobaSi. magaliTad, Tu aris gadasaxdeli 1225 lari Cven SegviZlia davyoT da students nawil-nawil vaxdevinoT. dRe ar gava, CvemTan studentis gancxadeba ar  Semodiodes TxovniT, ganvadebasTan dakavSirebiT, rasac Cven vakeTebT. Tumca, saerTod rom ar gadavaxdevinoT ar SegviZlia, radgan universitets  sxva Semosavlis  wyaro ara aqvs, Tan kanonic ar gvaZlevs amis saSualebas. amitom, CvenTvis principuli mniSvneloba aqvs, rom universitets saxelmwifosgan hqondes bazuri dafinanseba, romelic iqneba misi stabiluri ganviTarebis safuZveli, rac dRes Cven ara gvaqvs. minda mkiTxvelma icodes, rom evropul saxelmwifoebSi da msoflios sxva qveynebSi, saxelmwifo universitetebs aqvs sabiujeto subsidia, rac, samwuxarod, Cven universitets ar aqvs.
-wina wlebSi, bevri xarvezi iyo qarTuli enisa da literaturis Seswavlis TvalsazrisiT, am mxriv Tu Seicvala rame?
- Cven, gvinda universitetSi yvela mimarTulebiT swavlis xarisxis gaumjobeseba da srulyofa. es exeba absoluturad yvela mimarTulebas da ra Tqma unda, prioritetulia qarTvelologiuri dargebi. mimaCnia, rom Tu ara Cven - qarTvelebma, sxvam vin unda mixedos qarTul enas. amitom, am mimarTulebiTac gadaidga garkveuli nabijebi.
-konkretulad?
-bolo dros, SemoviReT qarTvelologiaSi saerTaSoriso-samecniero premia, romelic mieniWeba ucxo qveynis moqalaqes - qarTvelologiaSi miRweuli warmatebisTvis. aRniSnuli premia ukve mivaniWeT wleuls, hainc freinrixs, romelic aris ienis universitetis profesori da mas didi wvlili miuZRvis qarTvelologiis ganviTarebaSi. aseve, gvinda, rom SemoviRoT universitetoTaSorisi qarTvelologiuri premia, romelic iqneba iakob gogebaSvilis saxelobis, masSi CarTuli iqneba regionebis saxelmwifo universitetebi da es iqneba Cveni erToblivi proeqti.
rac Seexeba, konkretulad, amaTu im mimarTulebiT swavlebas da maT Soris,  qarTuli enas... es aris mudmivmoqmedi problema, romelic yovelTvis aqvs universitets, magram Cven vcdilobT, rom es gavaumjobesod.
-batono lado, universitetSi prioritetuli fakultetebi romelia?
-vercerT fakultets ver gamovyof, CvenTvis yvela fakulteti prioritetulia. sxvadasxva etapze sxvadasxva Tema iRebs gansakuTrebul simwvaves. magaliTad, Cven  axla vdgavarT axali – sainJinro skolis Seqmnis gzaze. aTaswleulis gamowvevaTa programis mixedviT, miRebul iqna gadawyvetileba, rom saqarTveloSi, amerikuli fuliT dafinansdes sainJinro skola. Catarda konkursi gaimarjva amerikulma sandiegos saxelmwifo universitetma, romelsac  saqarTveloSi sami partniori hyavs. Cven garda senia saqarTvelos teqnikuri universiteti da ilias universiteti. samive universitetSi Seiqmneba sainJinro skola - gansxvavebuli mimarTulebebiT.
Cvens universitetSi sainJinro skola Seiqmneba sabunebismetyvelo da mecnieruli fakultetis bazaze da mas, praqtikulad, axali mimarTuleba eqneba universitetSi. rac mTavaria, moxdeba programebis akreditacia aramarto qarTuli, aramed amerikuli sistemiTac. Sedegad, aRniSnul skoladamTavrebul bakalavrs eqneba ormagi diploma anu mas SeeZleba dasaqmeba aramarto saqarTveloSi, aramed msoflios nebismier qveyanaSi, radgan mas eqneba amerikuli standartiT aRebuli bakalavris xarisxi. am SemTxvevaSi,  CvenTvis es proeqti prioritetulia...
-ra problemebia amJamad universitetSi?
G-gvaqvs mwvave problema samedicino fakulteetze. aRniSnuli fakulteti arsebobda universitetis daarsebis dRidan, magram Semdeg Cveni universitetidan gamoeyo  da Camoyalibda institutad. ase Seiqmna Tavis droze samedicino instituti. 1993 TsuSi aRdga samedicino fakulteti, es Zalian kargia, magram  problemaa is, rom studentebis momzadebisTvis sauniversiteto klinika ar gagvaCnia. amitom,  vTanamSromlobT sxvadasxva kerZo klinikebTan, romlebic did daxmarebas gviweven, radgan maTi xelmZRvanelebi xSir SemTxvevaSi Cveni profesorebi arian. gansakuTrebiT minda gamovyo Toduas da CafiZis klinikebi, romelic praqtikulad uangarod exmarebian universitets; asevea sxvebic... magram, dRes dadga sakiTxi, rom universitets qondes Tavisi klinika. saqarTvelos mTavrobis gadawyvetilebiT, Cven gadmogveca erT-erTi klinikis Zveli Senoba, romelic male garemontdeba da daaxloebiT, weliwadnaxevarSi Cven gveqneba sauniversiteto klinika 70-80 sawolze. axlaxans, CvenTan imyofeboda aSS-is jandacvis departamentis warmomadgeneli, romelic humanitarul daxmarebas  kurirebs evropasa da evraziaSi  da man Segvpirda, rom gverdSi dagvidgeba da klinikisTvis usasyidlod gadmogvcems aRWurvilobas.
Aaseve, problemad gvrCeba institutebis sakiTxi, romlebic adre Sediodnen mecnierebaTa akademiaSi da axla SemouerTdnen unioversitets. isini  finansurad mZime mdgomareobaSi arian da maTi samarTlebrivi statusi jer-jerobiT garkveulia. Cven, mxolod,  erT-erTs - morfologiis instituts mivaniWeT samarTlebrivi statusi da is gaxda universitetis Siga struqturuli erTeuli. amJamad, ganaTlebisa da mecnierebis saministro ixilavs maTi dafinansebis sakiTxs da imedia, rom am mxriv institutebs problemebi ar Seeqmneba.
-saerTaSoriso kontaqtebze ras gvetyodiT?
- Zalian didi mniSvneloba aqvs saerTaSoriso CarTulobas da universitetis gayvanas saerTaSoriso doneze. Cven vTanamSromlobT bevr saerTaSoriso proeqtebSi, vawarmoebT erTobliv kvlevebs da gacvliT programebs. CvenTvis prioritetulia, rom Tsu evropul sauniversiteto sivrceSi Rirseulad iyos warmodgenili. universitets xelSekrulebebi aqvs gaformebuli ucxoeTis araerT universitetTanac. magaliTad, amas winaT gaxldiT ungreTSi, kerZod, budapeStSi, sadac mefis sigizmundis saxelobis biznes umaRles skolasTan gavaformeT SeTanxmeba, romelic gulisxmobs magistrantebis momzadebasa da erToblivi kvlevebis Catarebas. aseve, vimyofebodi germaniaSi, bremenis universitetSi, sadac gamoikveTa, rom erToblivi sadoqtoro programa gvqondes arqeologiaSi da rac mTavaria, bremenis universitetma gamoTqva daintereseba, rom Cveni daxmarebiT iq daiwyos qarTuli enis swavleba. amitom,  wleuls, Semodgomaze germaniaSi unda gavagzavnoT Cveni profesori. aqve getyviT, rom Tsu-Si imyofeboda yataris universitetis prezidenti, romelTanac urTierT TanamSromlobaze gavaformeT xelSekruleba, aseve ganvaaxled xelSekruleba erevnis universitetTanac. gvaqvs bevri miwvevebi.Aase rom, universitetis kavSirebis geografia farTovdeba.  universitets, saerTaSoriso urTierTobebi didi da mravalmxrivi aqvs. es yvelaferi ki, globalizaciis procesis Sedegia da  Cveni profesorebis damsaxurebacaa, gansakuTrebiT gamorCeulebi arian bunebismetyvelebi, maTematikosebi, medikosebi, romelebic axerxeben maRalreitingul JurnalebSi statiebis gamoqveynebas. pozitiuri Zvrebia humanitarul, iuridiul, socialur da ekonomikur mecnierebebSi. am TvalsazrisiT, Cven xeli unda SevuwyoT Tsu-Si samecniero kvlevebis gaRrmaveebas.
-batono lado, saqarTvelos premier ministris irakli RaribaSvilis iniciativaze ra azris xarT?
- mivesalmebiT aseT iniciativas da siaxleebs. rac meti proeqti da resursi iqneba imisTvis, rom axalgazrdebs SeeZlebaT sazRvargareT sawavlis gagrZeleleba, miT ukeTesia. rac Seexeba saerTo sacxovreblis Temas, esec umwvavesi problemaa saqaTveloSi. universitetebs Tu eqneba bazuri dafinanseba, es problemac TandaTanobiT mogvardeba. Tsu-s pirveli korpusi,  biZina ivaniSvilma garemonta, risTvisaac mas didi madloba, magram sxva korpusebi umZimes mdgomareobaSia, gansakuTrebiT ki, mesame korpusi...Aaucilebelia maTi garemonteba, raTa vargisi iyos saswavlo da samecniero saqmianobisTvis.
 -mogexsenebaT, universiteti marto saswavlo dawesebeuleba ar aris, aqedan iwyeboda yvela droSi, erovnuli moZraoba, aqedan feTqavda jansaRi azri... axla ra mgdomareobaa, ramdenad aqtiuri Taobaa?
-universiteti cocxali organizmia, aq aris sxavadasxva Sexedulebebi, gvyavs Zalian aqtiuri studentebi. ase rom, Cveni axalgazrda Taoba SesaniSnavia. am Taobas, wina wlebSi garkveuli siZnelebi qonda da maT saSualo skolebSi, jerovan doneze, ver miiRes ganaTleba... amitom, es problema arsebobs. Tumca, mTlianobaSi,  erTi-ori gamonaklisis garda, Cven gvyavs sasaxelo, swavlaze orientirebuli da sazogadoebrivad aqtiuri axalgazrdoba. ar arsebobs saqarTveloSi Tema Cven studentobas da profesuras rom ar awuxebdes.  studentebi ki Cveuli axalgazrduli maqsimalizmiT, gansakuTrebiT aqtiurad gamoxatavaven Tavis azrs.
-samomavlo gegmebi rogoria?
-gegmebTan dakavSirebiT SemiZlia giTxraT, rom me vmoqmedeb Cemi winasaarCevno koncefciidan gamomdinare, vTvli, rom ra valdebulebebic aviRe unda ganvaxorcielo im periodSi, ra periodSic var arCeuli anu 2017 wlis agvistomde. jer mxolod 8 Tve gavida, rac reqtori var da Cemi valdebulebebis mxolod mciredi nawilia Sesrulebuli, ufro meti ki gasakeTebelia...
                  E
                         
                                    esaubra mzia gogoZe

No comments:

Post a Comment