ინტერვიუ

30 ოქტომბერი 2013 წელი

                                
                      wyali – erovnuli simdidre!

                                             

  

           dRes, msoflios mraval qveyanaSi wylis problema aqtualuria, Tumca saqarTvelo  wylis bunebrivi resursebiT umdidresi qveyanaa.  

   sasmeli wylis samrewvelo potencialsa da mis xarisxze gvesaubreba teqnikur mecnierebaTa doqtori, profesori  zaur cixelaSvili.

   -საერთაშორისო ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ უახლოეს ათწლეულში, სასმელი წყალი გახდება ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი რესურსი კაცობრიობისათვის. საქართველო ამ რესურსის ერთ-ერთი დიდი მფლობელია და მისი მომავალი ეკონომიკური განვითარება, ალბათ, დაკავშირებული iqneba წყალთან, კერძოდ, წყლის მსოფლიო ბაზარზე ჩვენი ადგილის მოპოვებასთან. Ggaeros oficialuri monacemebiT, dedamiwaze 7 miliardi adamiani cxovrobs da TiToeuli dReSi, saSualod 2,5-3 litr wyals moixmars. gamodis, rom msoflios mosaxleobas dReSi, 17-21 miliardi wyali sWirdeba. sasameli wylis msoflios bazarze lideroben frangebi da italielebi, romlebic ganviTarebad qveynebSi axdenen wylis mopovebas, Camiosxmas da Semdeg, gaaqvT gasayidad, Tumca, weliwadSi, mxolod 40-45 dRiT uzrunvelyofen dedamiwis mosaxleobis moTxovnilebas.

 -batono zaur, Tqven brZandebiT erT-erTi avtori proeqtisa ,,wyali erovnuli simdidre’’. ra aris aRniSnuli proeqtis mizani?

- Pproeqtis ,,wyali erovnuli simdidre’’ mizania sasmeli wylis bunebrivi resursebis racionalurad gamoyeneba, rac samomavlod, did ekonomiur sargebels moutons qveyanas. Pproeqtis avtorebi CemTan erTad arian paata giorgaZe da nodar CxaiZe.

  mogexsenebaT, saqarTvelo mdidaria wylis bunebrivi resursebiT. Cveni miwisqveSa dabalmineralizebuli wylebi unikaluria mTels dedamiwaze, radgan  is 5 sarTulian miwisqveSa SreebSi filtracias gadis da iZens samkurnalo Tvisebebs. is ar Seicavs e.w. wylis uaryofiT mexsierebas, organizmidan gamoaqvs marilebi da mZime metalebi, gaaCnia antioqsidantis msgavsi Tvisebebi, aaxlgazrdavebs organisms da axangrZlivebs sicocxles. saqarTvelos gruntis wylebis samrewvelo potenciali aris 301 kubmetri wamSi, es is raodenobaa, romelic msoflio mosaxleobas mTeli weli eyofa da 8 miliardi litri darCeba kidec.

-sasmeli wylis eqstortis SemTxvevaSi, daaxloebiT, ra raodenobis Semosavali eqneba Cvens qveyanas?

 -Tu Cveni gruntis wylebis resursis  0,75 procents aviTvisebT, SegveZleba yovelwliurad vawarmooT da sazRvargareT  gavitanoT 50 miliardi litri wyali, romelic msoflios mosaxleobas 5 dRis ganmavlobaSi eyofa, xolo Cvens qveyanaSi 12 miliard dolarze met Semosavals Semoitans. sasmeli wylis maragi 21-e saukuneSi ufro faseuli iuqneba, vidre me-20 saukunis msoflioSi navTobi. QqarTuli sasmeli wylis maragi unikaluria imiTac, rom aris stabiluri, axasiaTebs mudmivi ganaxleba, siiafe, arasezonuroba da maRali xarisxi.

 -rodis aris dagegmili proeqtis ganxorcieleba?

 - aRniSnuli proeqtis gansaxorcieleblad ukve mivmarTed, saqarTvelos premier-ministrs biZina ivaliSvils, romelmac dadebiTad Seafasa Cveni iniciativa.. Cven qarTvel mecnierTa jgufs, moZiebuli gvyavs investorebi, romlebic mzad arian daabandon 2 miliard 100 milioni dolaris investicia, riTac saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi aSendeba gruntis wylebis Camosasxmeli 150-200 mini qarxana. amasTan, wyaroebi darCeba saxelmwifo sakuTrebaSi da am erovnul simdidres gasxvisebis safrTxe ar Seeqmneba. investorebi mzad arian Tavadve moaxdinon wylis Camosxma, dafasoeba da sarealizaciod gatana. Mmzad gvaqvs paata giorgaZis xelmZRvanelobiT SemuSavebuli koncefcia-programa, romlis realizaciis Sedegad, saqarTvelos momavali Taobebi bednierad icxovreben.

  -batono zaur, Tqven aseve, brZandebiT saxelmwifo garemosdacviTi   mniSvnelobis inovaciuri proeqtis avtori, ras iTvaliswinebs Tqveni axali iniciativa?

-proeqtis Temaa ,,zedapiruli wylebis (mdinareebis, tbebis, wyalsacavebis) ekologiuri dabinZurebis xarisxis monitoringis meTodologiis SemuSaveba da Sesabamisad, gamoyenebiTi sainformacio sistemis ageba wylis xarisxis saxelmwifo-sakadastro ruqebisTvis’’. EaRniSnuli proeqtis gamxorcieleba mniSvnelovania garemos dacvisa da wylis resursebis mmarTvis TvalsazrisiT. Aaucilebelia, qveyanaSi funqcionirebdes mdinareebis dabinZurebis xarisxis Sefasebis sistema da mizanSewonilia sakatastro ruqis arseboba.

ქვეყანაში ზედაპირული წყლების სახელმწიფო- ეკოლოგიური დაცვის პოლიტიკისა და  მიმდინარე (ოპერატიულ) სიტუაციებში ეკოლოგიური მართვის განხორციელების მიზნით, საჭიროა აღნიშნული ზედაპირული წყლის ობიექტების დაბინძურების ხარისხის მდგომარეობის შესახებ პირველადი მაქსიმალურად სრული და ამომწურავი ინფორმაციის ქონა და შესაბამისად მონაცემთა ბაზის შექმნა.

-e.i. proeqtis farglebSi gaTvaliswinebulia ekologiuri monitoringis qselis Seqmna?

-ra Tqma unda, სამწუხაროდ, საბჭოთა პერიოდის ბოლო წლებიდან მოყოლებული, პრაქტიკულად, აღარ მოქმედებს სახელმწიფო ეკოლოგიური მონიტორინგის ქსელი, რომელიც უზრუნველყოფდა ზედაპირული წყლის შერჩევითი ობიექტებიდან, სტანდარტით განსაზღვრული დაბინძურების ხარისხის მონაცემების  მიღებას და დამუშავებას, რამაც გაართულა გარემოს სამინისტროს დაქვემდებარებული „გარემოს ეროვნული სააგენტოს“ საქმიანობა  - ეკოლოგიური მონიტორინგის განხრით. Aamdenad, პროექტის ganxorcieleba ხელს შეუწყობს  „წყლის შესახებ“ ევროკავშირის ჩარჩო xelSekrulebis განხორციელებას, რომელიც   ქვეყანაში  უზრუნველყოფს წყლის რესურსების დაცვaსა და რაციონალური გამოყენების  ხელშეწყობას.

          

    Eesaubra   mzia gogoZe