მხატვრობა

ინტერვიუ ჩაწერილია 2012 წლის 12 მარტს

 

  CemTvis mTavaria mxatvris pozicia     

  Nniko cecxlaZe cnobili mxatvaria, mas icnoben rogorc avangardul da eqspresionistul Semoqmeds. is xelovnebaSi arasodes erideba  siaxles da eqsperimentebs.  amitomac, xSirad mis namuSevrebs araadekvaturad afaseben, Tumca yvela aRiarebs, rom igi niWieri mxatvaria.

 Kniko cecxlaZe:  konkretulad ver getyviT rodis aRmomaCnda xatvis niWi. Ddavibade 1958 wels. bavSvobidanveAvxatavdi, vswavlobdi 39 skolaSi (me-3 eqsperimrntaluri), romelic saSinlad maxsendeba, radgan iyo korufciis bude. Mminda giTxrad, rom komkavSireli arasodes vyofilvar, arada maSin es aucilebeli iyo. me-8 klasidan gamovedi da ToiZis samxatvro saswavlebelSi Canabare, romlidanac raRac mosazrebebis gamo gamomricxes.  Semdeg, swavla mainc gavagrZe da samxatvro akademiaSi kino-tele ferweris fakulteteze Caviricxe. 1985 wels mexuTe kursze rom viyavi vapirebdi geraniaSi – berlinSi wasvlad da. Aamis gamo, kaTedris gamgem, vietnamis omis gmirma givi mizandarma gamricxa akademiidan. Mmizezad daasaxela is, rom Sen komkavSireli ar xar da germaniaSi rogor gagiSvaTo(?!).... Tumca, akademiaSi mogvianebiT, mainc aRmadgines da sadiplomo namuSevarSi umaRlesi Sefasebac miviRe. Mminda giTxraT, rom maSinac Cemeuli xedva mqonda da ufro ukeTesad vxatavdi, vidre Cemi kurselebi.

-Tqveni Semoqmedeba etapebad aris dayofili, Tqven romel periods gamoarCevT?..

-Cemi Seoqmedebis yvela etapi Taviseburad sainteresoa... Zalian kargad maxsendeba ,,meaTe sarTulis’’ periodi, sadac axalgazrda mxatvrebi vikribebodiT. mamuka cecxlaZe diplomze muSaobda da iq vikribebodiT me, oleg timSenko, mamuka jafarize, karlo kaWarava da sxvebi. iq  iyo iseTi adgili, sadac vsaubrobdiT mxatvrobaze, ferweraze da vfiqrobdiT xelovnebaze.  im periodSi Seiqmna Cemi pozicia, xedva da Camovyalibdi rogorc mxatvari. im dros, CvenTan ufrosi Taobis mxatvrebic modiodnen-xolme, eseni iyvnen: levan WoRoSvili, giorgi marjaniSvili, gia buRaZe, irakli farjiani.

-Nniko, Tqveni avangarduli namuSevrebis gamofena pirvelad, rodis gaimarTa?

-pirveli gaofena, me da Cemma megobrebma gavakeTed ,,qarvaslaSi’’, es iyo 1985 wels., im periodisTvis, Cveni naxatebi Zalian avangarduli da sazogamoebisTvis Sokismomgvreli iyo. SeiZleba iTqvas, rom Cveni namuSevrebi Tamami da erTgvari naxtomi iyo qarTul xelovnebaSi. cnobilma reJisorma sergo farajanovma Cveni Semoqmedeba rom naxa, gaocebulma aRniSna: ,,es naxatebi, adre rom vinmes enaxa dagxritavdneno.’’

- rogor miiRo sazogadoebam, Tqvens mier SeTavazebuli siaxle?

 -Tavidan arc ise kargad... saxelosnoSi Tu Semoixedavdnen gaocebulebi rCebodnen, Cven saRebavebiTac ar vmuSaobdiT, vxatavdiT emulsiiT, lakiT dasxvadasxva teqnikas viyenebdiT. namuSevrebic realobidan mowyvetili da  Zalian kontrastuli iyo.

--Tqveni xelovnebiT risi Tqma gindodaT, ras gamoxatavdiT?

 -Cveni xelovnebiT, raRacnairad protests ganovxatavdiT arsebuli wyobilebis mimarT. 1987 wels gavakeTed mxatvris saxlSi gamofena, sadac  kibis ujredi movxated. Eesec didi siaxle iyo im droisTvis.

--rogor fiqrobT, Tqveni naxatebi romel mimdinareobas miekuTvneba?

 -1985 wels, Cems megobrebTan erTad gamofena gvqonda germaniaSi  da iq Cveni naxatebi Seafases rogorc eqepresionistuli samuSevrebi. Ggermanul gazeTSi aseTi satatiac ki daimeWda, sadac Cvenze ewera, rom ,,eseni arian qarTuli eqspresionizmis fuZemdeblebi saqarTveloSio’’. Mmgavsi mimdinareobis naxatebi, im periodSi, Turme germaniaSic iqmneboda, magram Cven ar vicodiT...

-,,marjaniSvilis’’ periodze ras gvetyodiT?

 -,,marjaniSvilis‘’ saxelosnoSi roca gadavediT, iq vakeTebdiT Teatris dekoraciebs da paralelurad, vqmnidiT  performansebs da sxvadasxva eqsperimentul namuSevrebs, damwvar da ferwerul tiloebs. magaliTad, tiloebs vWridiT danebiT da daWril tiloebs vfendiT, aseve, daviwyeT instalaciebis keTeba. Ppirveli  instalacia gakeTda  sastumro ,,iveriasTan’’, miwisqveSa gadasasvlelSi. iq jer kedlebi movxated da niSebSi gavakeTed instalaciebi. im periodSi, mamuka jafariZis saxlSi gavakeTed gamofena. Semdeg, gadavediT fotonamuSevrebze da a.S. ,,marjaniSnilis saxelosno, faqtobtivad, Tavamedrove xelovnebis skolasaviT iyo. iq ikribebodnen Semoqmedi adamianebi, kulturis moRvaweebi da a.S.

-Tqven araerTi gamofena gqondaT ucxoeTis ramdenime qveyanaSi, iq gicnoben da gafaseben.  sazRvargareT cxovrebaze ar gifiqriaT?

-xSirad vmogzaurob da gamofenebi mqonda ucxoeTis mraval qveyanaSi iuneskoSi, berlinSi, budapeStSi. londonSi, parizSi. Aaseve, gamofena mqonda ,,kobras’’ muzeumSi, amsterdamSi ucxoeTidan seriozuli SemoTavazebebic mqonda, magram ojaxis gamo ver wavedi saqarTvelodan. Zalian saintereso istoria iyo 1986 wels, amerikaSi midioda erTi pirovneba, romelsac  me da Cemma megobrebma, saCuqrad gavataneT Cveni  naxatebi, romelic iq parizis galeries mepatrones unaxavs, mowonebia da Seusyidia... Semdeg, parizSi wauRia  da gamofenaze gautania...

- rogorc vici, ucxoeTSi Tqveni namuSevrebi kargad iyideba?

-ki, ucxoeTSic aqac, magram sazRvargareT gacilebiT Zvirad iyideba. magaliTad, parizSi Cems personalur gamofenaze araerTi namuSevari gaiyida..Cemi naxatebi  ganTavsbulia  ucxoeTis araerT katalogSi...

-ferweruli namuSevrebis Seqmnisas ra ferebs aniWebT upiratesobas?

-ferebs ara, magram idea da pozicia CemTvis mniSvnelovania.  sul vxatav, maqvs uamravi ferweruli naxatebi, magram yvelaze metad momwons 2008 wlis, omis Tematikaze Seqmnili eqsperimentuli namuSevari,  romlis saxelwodebaa ,,kriminaluri media’’, sadac rusuli sainformacio saSualebebia asaxuli. aRniSnuli namSevari ,,kobras’’ muzeumSic iyo gamofenili da daTvaliereblebis mowoneba daomsaxura.

-- Tqveni pirveli pedagogi ferweraSi?

-jifson xundaze, romelmac bevri ram maswavla. Aadre vxatavdi portrerebs, etiudebs, peizaJebs da a.S. axla, rogorc giTxariT, CemTvis mTavaria mxatvris pozicia..

--dRes, saintereso mxatvrad vis miiCnevT?

-bevrni arian, momwons oleg timCenko ,karlo kaWarava,  gia rigvava, niko lomaSvili. saintereso namuSevars Tu qmnis xelovani, is arasodes ar Zveldeba da yovelTvis aqtualuria. dRes, Tanamedrove xelovnebaSi bevri ram keTdeba, magram arian iseTebi, romlebic Tavis warmoCenis mizniT, zogjer skandals da iol xerxs mimarTaven...

-niko, Tqven sakmaod kargi fotonamuSevrebic gaqvT...

-ki, fotografiiTac var dainteresebuli. maqvs uamravi foto namuSevari. avstriaSi, gamofenazec  vmonawileobdi, sadac warvadginr Cemi fotoebi da konceptualuri namiSevrebi... saqarTvelodan, gamofenaSi monawileobdnen guram wibaxaSvili, oleg timCenko, gia sumbaZe, iuri meCiTovi da irina abJandaZe.

-dakveTiT Tu gimuSaviaT?

-ki, rogor ara, Mmagram xelovani adamianisaTvia, es arcTu sasiamovno procesia. me sxva Semosavali rom mqondes, maSin arc davxatavdi... 1985 welidan moyolebuli dRemde, risi daxatvis survili mqonda ukve davxate, amis Semdeg sxva raRacaebis keTebis survil ganiCnda... magaliTad, video-foto namuSevrebis Seqmnis....

-msgavsi tipis nauSevrebi Tu gaqvT?

- amJamad,Mmaqvs araerTi video da audio namuSevari. magaliTad,Aaxlaxans gavakeTe  artisteriumi - matrioSka, romelsac ewera okupanti. ახალი ნამუშევარი გავაკეთე aseTi ხმებით არის აწყობილი. ჩვეულებრივი კედელი, რომელსაც აწერია - ნიკო ცეცხლაძე, კედელთან ახლოს რომ მიდიხარ სიცილს იწყებს. უკან იხევ და ჩერდება. ახლა ვაპირებ ამ ნამუშევრის გაგრძელებას, სიცილი იქნება, მაგრამ შუაში ვიდეოთვალი დამონტაჟდება და  კედელთან vinc miva, imis რეაქცია დაფიქსირდება. ზუსტად 2 წუთში კი იქნება ეს ფოტოები კედელზე და  ინტერიერი ამ ხალხის მიმიკით იქნება დაფარული.

- niko, Tqven brZandebiT proeqtis ,,xelovnebis zRvis’’ avtori...

-ki, me gaxlavarT ptoeqtis ,,xelovnebis zRvis’’ avtori, romelic foTSi, ukve mesame welia imarTeba, raSic  dagvexmara kulturisa da ZeglTa dacvis saministrorisTvisac.  Pproeqtis farglebSi, regionebSi vpoulobT saintereso mxatvrebs da vawyobT maTi namuSevrebis gamofenas; aseve, vawyobT koncertebs  da sxva RonisZiebebs. Ggvinda, rom iq regionuli xelovnebis centri gakeTdes. Ees idea me  da luka zautaSvils gvekuTvnis da imedia momavalSi ganxorcieldeba.

                                 Mmzia gogoZe